برآورد دامنۀ فعالیت زمین‌ساختی تاقدیس خویز از طریق معیارهای مورفومتری (زاگرس خوزستان)

مطالعۀ الگوی هندسۀ چین خوردگی ها و تحلیل دگرریختی آن ها، یکی از مهم ترین موضوع های زمین شناسی کمربندِ کوهزایی زاگرس به شمار می آید. تاقدیس خویز در استان خوزستان و در کمربند رانده و چین خوردۀ زاگرس در فرادیوارۀ گسل پیشانی کوهستان واقع شده است. این تاقدیس یکی از تاقدیس های مهم زاگرس به شمار می رود؛ اهمیت آن به دلیل وجود رودخانه دائمی مارون است که از میانه تاقدیس عبور کرده و تاقدیس خویز را به دو نیم تقسیم کرده است. این تاقدیس با استفاده از اشکال مورفومتری نظیر رویه ها ی سه گوش، دره‌های ساغری و شاخص تابیدگی جبهۀ کوهستان، از نظر مورفوتکتونیک مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت تاقدیس خویز از نظر میزان فعالیت زمین ساختی به‌خصوص فعالیت های عهد حاضر است؛ به کمک نتایج این پژوهش می توان وضعیت سازه های احداث شده بر روی این تاقدیس و در مجاورت آن، به‌خصوص سد مخزنی مارون را از نظر مخاطرات زمین شناسی مورد ارزیابی قرار داد. این اشکال و شاخص ها در دو یال تاقدیس به‌صورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفت؛ بر اساس نتایج این مطالعه مشخص شد که شاخص های مورفوتکتونیکی ذکرشده رابطۀ مستقیمی با میزان فعالیت زمین ساختی داشته و بر این اساس می توان اظهار داشت که تاقدیس خویز از نظر فعالیت نسبی زمین ساختی در وضعیت فعال قرار دارد و همچنین یال شمال شرقی آن نسبت به یال جنوب غربی، فعالیت بیشتری از خود نشان می دهد. این مسئله می‌تواند به علت وجود تاقدیس زیرسطحی منصورآباد در جنوب غرب تاقدیس خویز و با فاصله ای کمتر از یک کیلومتر از آن باشد که منجر به تشکیل پس راند در یال شمال شرقی تاقدیس خویز و ایجاد فعالیت زمین ساختی بیشتر در این یال شده است.

Estimating the range of tectonic activity of the Khaviz anticline by morphometric criteria (Zagros, Khuzestan)

AbstractStudy of geometric style of folding and their deformation analysis is one of the most important Geological topics of Zagros orogenic belt. Khaviz anticline is located in Khuzestan province and in the Zagros foldedthrust belt in the hanging wall of mountain front fault (MFF). This anticline is one of the most important anticlines of the Zagros; its importance is due to the Maroon’s permanent river that passes from the middle of the anticline and divided it into two halves. This anticline has been studied by using morphometric forms such as triangular facets, win glass valleys and index of sinuosity of mountain front, Morphotectonic. The purpose of this study, is check the status of anticline Khaviz in terms of tectonic activity especially present age activities; with the help of the results of this study the status of constructed buildings on this anticline and in its vicinity, especially storage dam of maroon in terms of geological hazards can be evaluated. This shapes and indicators were studied in two anticline limbs individually; According to the results of this study it was found that mentioned Morphotectonic indicators has a direct relationship with the amount of tectonic activity and accordingly can be said that Khaviz anticline is in active status in terms of relative tectonic activity and also its northeastern limb than southwestern limb, it shows of own more activity. This feature can be due to existence Mansourabad subsurface anticline in the south west of Khaviz anticline and with distance less than a kilometer from it that has been leading to formation of back thrust in northeastern limb of Khaviz anticline and create more tectonic activity in this limb