بررسی ویژگی‌های خشکسالی حوضه آبخیز هندیجان جراحی با استفاده از زمین‌آمار

به‌منظور ارزیابی و شناخت ویژگی‌های خشکسالی حوضه آبخیز هندیجان – جراحی از بارش دوره آماری 30 ساله استفاده شده است. با توجه به ماهیت داده‌ها از بین شاخص‌های مربوط به ارزیابی خشکسالی، شاخص‌های خشکسالی هواشناسی استفاده شد. برای تعیین بهترین شاخص خشکسالی هواشناسی در یک ماتریس همبستگی به روش ضریب همبستگی پیرسون مقادیرشاخص‌های pn،di ،spi ،szi ،czi ،mczi  با سطح اطمینان99% و 95% بررسی و مقایسه گردید. شاخص‌هایspi ،szi ، czi همبستگی قوی بیش از 9/0 با هم داشتند که از بین آنها شاخص خشکسالی spi که توانایی بهتری برای شناسایی شروع و پایان به موقع خشکسالی را دارد، انتخاب و بر اساس آن خشکسالی‌ها به 4 گروه خشکسالی خفیف، متوسط، شدید و فوق العاده شدید تقسیم شد. بر اساس این شاخص 5 ویژگی خشکسالی؛ فراوانی تعداد سال‌های همراه با خشکسالی، طولانی‌ترین تداوم، تعداد رخدادها، سال‌های مواجه و فراوانی رخدادهای شدید و فوق العاده شدید، استخراج شد. برای نرمال‌سازی داده‌ها ی خشکسالی از روش کاکس باکس استفاده شد. بین روش‌های درون‌یابی قطعی و زمین‌آماری از روش زمین‌آمار کریجینگ معمولی استفاده شد. سپس به منظور بررسی ارزیابی روش‌های برآورد و مدل‌سازی، از ترسیم  و آنالیز سمی واریوگرام استفاده شد. برای تعیین اندازه گام، از تابع تحلیل گر مکانی gis استفاده و اندازه آن بر اساس حداکثر فاصله بین ایستگاه‌ها 24015/0 با 12 گام برآورد گردید. بر اساس متد‌‌های  مختلف؛ اسفریکال، نمایی و گوسی، ویژگی‌های واریو گرام بر اساس معیار‌های اثر قطعه‌‌ای، مقدار آستانه، نسبت واریانس ساختار دار به غیرساختاردار ، میانگین، ریشه مربع خطا، متوسط خطای استاندارد و ریشه مربع خطای استاندارد، متد مناسب برای پهنه‌بندی انتخاب گردید. نتایج نشان داد؛ بر اساس پنج ویژگی مورد مطالعه با توجه به اختلاف زیاد توپوگرافی و تنوع عوارض طبیعی و غیر طبیعی و تنوع اقلیمی، ویژگی‌های خشکسالی در حوضه از نظم خاصی تبعیت نمی‌کند؛ اما در مجموع فراوان‌ترین تعداد سال‌های همرا با خشکسالی و بیشترین رخداد‌های خشکسالی شدید و فوق العاده شدید، در غرب حوضه آبخیز بیشتر از نیمه شرقی آن می‌باشد، که بیشتر در دهه اخیر رخ داده‌اند.

Study of Drought Catchment Hendijan Jarahee using geostatistics

In this study to assess and identify the characteristics of the basin drought Hendijan Jarahi is used statistics a climatic period (30years). To determine the best indicator of drought in a correlation matrix using Pearson correlation coefficient values of PN, DI, SPI, SZI, CZI, MCZI with a confidence level of 99% and 95% review and were compared. Indices SPI, SZI, CZI together had a strong correlation more than 0.9. the SPI drought index among them have ability to better identify the start and end time of drought, and based on the drought division into 4 groups: mild, moderate, severe and extreme. based on SPI index five characteristics of the drought were extracted; many with years of drought, the longest continuity, number of events, the years and the frequency of extreme events. In order to normalize the data of the method was applied Cox box. Among the deterministic and geostatistical interpolation methods according to the spatial dependence data Ordinary kriging was used. Then, to examine the spatial correlation between measurement data and assessment methods of estimation and modeling, drawing and analysis of semivariograms were used Based on different methods, spherical, exponential and Gaussian features vario gram on the basis of Nagget and Sill, the variance structured to nonstructured Proportion, the Mean, RMS, ASE RMSS, a suitable method was chosen for zoning. The results based on the five characteristics of the study due to the large difference topography and variety of terrain and other natural and climatic diversity, characteristics of drought in the basin does not follow of a certain order. But overall abundant number of years with the drought and the highest occurrence of severe drought are more than half of its eastern extreme in the West basin that most have occurred in recent decades.