بررسی علیت متقابل تغییر اقلیم و مصرف انرژی در بخش‌های اصلی اقتصاد ایران با روش تودا یاماماتو

اکوسیستم یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب می شودکه  با پیشرفت و توسعه در جهان تغییراتی در آن به وجود آمده است. پدیدۀ تغییر اقلیم که عمدتا مربوط به افزایش آلاینده های هوا در جو می باشند، از نمونه های بارز در این زمینه است. تغییر اقلیم عبارت است از هر گونه تغییرات در مولفه های اقلیمی از قبیل دما، بارش و باد که در طول چندین دهه اتفاق می افتد. مصرف حامل های انرژی عامل اصلی انتشار آلاینده های هوا بوده و از این طریق بر تغییر اقلیم اثر می گذارد؛ همچنین تغییر اقلیم هزینه هایی را بر بخش های مختلف اقتصاد دارد که افزایش مصرف انرژی از نمونه های آن است. از آنجایی که کشور ایران در سال های اخیر در معرض تغییرات شدید اقلیمی قرار گرفته و مصرف انرژی در بخش های مختلف اقتصادی آن رو به افزایش گذاشته و یکی از کشورهای مهم در زمینه انتشار آلاینده های هواست، لذا در این مقاله به بررسی علیت اثرات متقابل بین تغییر اقلیم و مصرف انرژی در بخش های مختلف اقتصادی پرداخته می شود. بدین منظور از داده های دما و بارش و مصرف انرژی 28 استان برای دورۀ زمانی 1395-1370 استفاده شده است. برای بررسی علیت دو طرفه بین تغییر اقلیم و مصرف انرژی کل در طول دورۀ زمانی از روش علیت تودایاماموتو که یک var تعدیل یافته است استفاده شده و همچنین برای بررسی علیت بین متغیرهای اقلیمی و استان های کشور در طول دورۀ زمانی مذکور از روش علیت گرنجر استفاده گردیده است. نتایج تخمین نشان داد که در طول دورۀ مورد بررسی علیتی دو طرفه بین تغییر اقلیم و مصرف انرژی در بخش های اصلی اقتصاد ایران وجود نداشته و تنها علیتی یک طرفه از تغییر اقلیم به سوی مصرف انرژی در بخش کشاورزی، خانگی و تجاری وجود دارد و همچنین برای استان های با دمای بالاتر از متوسط علیت دو طرفه و قوی تری بین مصرف انرژی و متغیرهای تغییر اقلیم(دما و بارش) وجود دارد و از سوی دیگر افزایش مصرف انرژی باعث افزایش میزان co2 جو می شود. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود به منظور کاهش آلاینده های زیست محیطی، افزایش کارایی و بهبود کیفیت انرژی مورد بررسی قرار گیرد. بهینه سازی مصرف انرژی در بخش کشاورزی و ارائه محرک هایی در جهت استفاده بیشتر از انرژی پاک و تجدیدپذیر در این بخش مورد بررسی قرار گیرد. و همچنین سیاست گذاری برای کاهش اثرات تغییر اقلیم، به صورت استانی و با توجه به اقلیم استان مورد نظر انجام شود.

Investigating the Causality of Climate Change and Energy Consumption in the Main Sectors of the Iranian Economy by TodaYamamato Method

An ecosystem is considered to be one of the cornerstones of human life, with its evolution and development in the world. The phenomenon of climate change, which is mainly related to the increase of air pollutants in the atmosphere, is one of the most prominent examples in this regard. Climate change is any change in the climate component such as temperature, precipitation and wind that occurs over many decades. The use of energy carriers is a major contributor to the emission of air pollutants and thus affects climate change. Climate change also has costs for different sectors of the economy, which increase energy consumption from its examples. Since Iran has been exposed to severe climate change in recent years and energy consumption in its various economic sectors has risen and is one of the most important countries in the field of air pollutants emission, in this study, Investigating causality The interactions between climate change and energy consumption in different economic sectors are addressed. For this purpose, temperature and precipitation data and energy consumption of 28 provinces have been used for the period 1370 to 1395. To investigate the twoway causality between climate change and energy consumption, the TodaYamamoto causality method, which is an adjusted Var, is used. The estimated results showed that during the studied period, there is no causal relationship between climate change and energy consumption in the main sectors of Iran’s economy, and there is only oneway uncertainty about temperature on energy consumption in the agricultural sector and energy consumption in the domestic and commercial sectors, And also for provinces with higher than average temperatures there is a stronger and more bilateral causality between energy consumption and climate change variables (temperature and precipitation), and on the other hand, increasing energy consumption increases the amount of 〖co〗_2(carbon dioxide) in the atmosphere