سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری بافت فرسوده شهری در برابر زلزله، نمونه مورد مطالعه: شهرکرد

بافت فرسوده شهرها در عین حالی که جزء باارزش ترین بافت‌‌های شهری می باشند، دارای آسیب پذیری بالایی هم در برابر زلزله می باشند و به همین دلیل تاب آوری آنها در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله دارای اهمیت فراوانی می باشد. از این رو پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ایکاربردی و روش توصیفی تحلیلی با هدف ارزیابی میزان تاب آوری بافت فرسوده شهرکرد در برابر زلزله انجام شده است. در این پژوهش داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی در سطح خانوار گردآوری شده و  حجم نمونه هم طبق فرمول کوکران معادل 341 خانوار برآورد گردید. پس از گردآوری داده‌‌ها با بهره گیری از روش های کمی و آماری از جمله رگرسیون چندگانه، معادلات ساختاری و تحلیل چند متغیره فازی در محیط gis، به بررسی میزان تاب آوری شهری و اولویت بندی شاخص های تاب آوری محلات بافت فرسوده شهرکرد در برابر زلزله پرداخته شده است. تعداد 44 شاخص تاب آوری شهری در قالب 4 شاخص مکنون کالبدی، اقتصادی، نهادی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از آزمون بارهای عاملی در نرم‌افزار lisrel، شاخص‌‌های آشکار براساس درجه اهمیت و تاثیرگذاری اولویت بندی و خلاصه سازی شده و برای تهیه نقشه شاخص‌‌های موثر، از مدل منطق فازی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی gis استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین محلات شهرکرد از نظر میزان تاب آوری تفاوت خیلی زیادی وجودی دارد؛ بدین صورت که محلات واقع در شرق و جنوب شهرکرد، محلات بخش مرکزی و محلات جنوب شرقی به ترتیب دارای تاب آوری خیلی زیاد، متوسط و پایینی هستند. از لحاظ برخورداری از شاخص‌‌های تاب آوری هم به ترتیب اولویت شاخص کالبدی با 67.2.درصد، شاخص اقتصادی با 38 درصد، شاخص نهادی با 36.9 درصد و شاخص اجتماعی با 36.2 درصد بیشترین نقش را در تاب آوری شهرکرد داشته اند که نشانگر مهم بودن بعد کالبدی نسبت به بقیه ابعاد است.

Assessing and evaluating the resilience of wornout urban fabric against earthquakes (Case Study: Shahrekord)

The wornout fabric of cities, while being one of the most valuable urban textures, also has a high vulnerability to earthquakes, and therefore their resilience to natural hazards, including earthquakes, is of great importance. Therefore, the present study has been conducted with the nature of developmentalapplied and descriptiveanalytical method with the aim of evaluating the resilience of Shahrekord worn tissue against earthquakes. In this study, the required data were collected using library studies and field surveys at the household level and the sample size was estimated at 341 households according to the Cochran's formula. After collecting data using quantitative and statistical methods such as multiple regression, structural equations and fuzzy multivariate analysis in GIS environment, to evaluate the degree of urban resilience and prioritize the resilience indices of wornout neighborhoods Earthquake has been dealt with in Shahrekord. A total of 44 urban resilience indicators were examined in the form of 4 hidden physical, economic, institutional and social indicators. Using factor load tests in LISREL software, explicit indicators are prioritized and summarized based on their degree of importance and effectiveness, and a fuzzy logic model in the form of GIS is used to map effective indicators. The results show that there is a big difference between Shahrekord neighborhoods in terms of resilience; Thus, the neighborhoods located in the east and south of Shahrekord, the neighborhoods of the central part and the neighborhoods of the southeast have very high, medium and low resilience. In terms of having resilience indices, the priority of physical index with 67.2 percent, economic index with 38 percent, institutional index with 36.9 percent and social index with 36.2 percent have had the most role in resilience in Shahrekord, respectively. Which indicates the importance of the physical dimension compared to other dimensions.