اثر مداخلۀ اجتماعی بر ارتقای محلات حاشیه‌نشین. نمونۀ موردی: محلۀ مهرآباد شهر مشهد

تاکنون دیدگاه غالب در پژوهش های مربوط به مداخلات اجتماعی، مبتنی به نظریات پاتنام بود که تولید سرمایه اجتماعی را به جامعۀ مدنی قوی مرتبط می دانست، در حالی که نظریه روثستاین، تولید سرمایه اجتماعی را از طریق کارآمدی و بی طرفی نهادهای دولتی و عمومی ممکن می داند. در واقع، شهرداری زمانی می تواند به روند توانمندسازی محلات فقیر کمک کند که این کار را به وسیله مردم به انجام برساند؛ به همین منظور، این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی در منطقۀ پنج شهرداری مشهد به انجام رسید. روش مورد استفاده، عمدتا از شیوۀ کیفی و برنامه ریزی مشارکتی بود و برای تایید فرضیات مورد نظر، شیوه های کمی و میدانی نیز مد نظر قرارگرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه و مصاحبه های عمیق بودند و داده های مورد نظر به صورت تحلیل محتوا و بهره گیری از آماره های مختلف، به خصوص t مستقل و به کمک spss تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد افرادی که در برنامه های بسیج جوامع محلی مشارکت داشتند، میزان رضایت و تمایل به مشارکت بالاتری را اعلام نموده اند (آماره تی آزمون 861.5 و سطح معناداری 0.000)؛ همچنین بین تمایل به بهره مندی از سرمایه‌های خُرد در توسعۀ محلی و آشنایی با روند برنامه ریزی مشارکتی، رابطه وجود داشت (تی 22.3 و سطح معناداری کمتر از 0.001). علاوه برآن، اجرای برنامه ریزی مشارکتی باعث شد که بی اعتمادی افراد شرکت‌کننده به شکل معناداری کاهش یافته و تمایل به سکونت در محله افزایش پیدا نماید (تی 329.2 و سطح معناداری 0.001)؛ بر این اساس، می توان گفت: سرمایه اجتماعی که ثمرۀ آن مشارکت واقعی است، عمدتا در پی توسعۀ نهادهای فراگیر ممکن خواهد بود.

Effect of Social Intervention on Promotion of Marginalized Communities (Case Study of Mehrabad Neighborhood of Mashhad)

The recession and socioeconomic problems of the marginalized communities, has become a major challenge for urban managers. One of the reasons for the lack of implementation plans in these areas, has been announced the lack of real participation and public presence in such projects. This is while changing the approaches taken into consideration in these projects can be grounded the real and widespread presence of people in the process of empowering these neighborhoods. The dominant view so far in studies of social interventions has been based on Putnam theory, which linked the production of social capital to a strong civil society. While Rothstein’s theory views social capital production through the efficiency and impartiality of public and public institutions. In fact, the municipality can help the process of empowering the poor when it is done by the people. For this purpose, this descriptive and analytical study done. in Mashhad city and Five Municipality of this metropolitan. The method used was mainly qualitative and participatory planning and to confirm the assumptions, quantitative and field methods were also considered. Questionnaires and indepth interviews were used as data collection tools. The data were analyzed using content analysis and SPSS software, using independent ttest. The results showed that people who participated in local community mobilization programs reported higher satisfaction and willingness to participate. There was also a relationship between the tendency to utilize micro funds in local development and familiarity with the process of participatory planning. In addition, the implementation of participatory planning has reduced the distrust of participants significantly, and the desire to live in the neighborhood has increased. On this basis we can say that social capital is the product of real participation, and it will be possible following comprehensive institutional development.