تحلیلی بر رضایتمندی ساکنان نواحی روستایی شهرستان آق‌قلا از عملکرد دهیاری‌ها

دهیاری مهم‌ترین و جدیدترین نهادی است که در عرصۀ مدیریت روستایی ایران شکل گرفته و مدیریت این نهاد بر عهدۀ شخصی به نام دهیار است. این نهاد عمومی غیردولتی به منظور ادارۀ امور روستا به صورت خودکفا و با شخصیت حقوقی مستقل در هر روستا تاسیس گردیده است. دهیاری به‌عنوان اهرم اجرایی دولت نقش مهمی در اجرا، نظارت و سازماندهی برنامه‌های توسعه در راستای دستیابی به سطحی مطلوب از توسعۀ پایدار روستایی دارد. این پژوهش با هدف تحلیلی بر رضایتمندی خانوارهای ساکن روستاهای شهرستان آق‌قلا از عملکرد دهیاری‌ها صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی و روش‌ آن توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر پیمایش است و جامعۀ آماری آن را خانوارهای ساکن در 8 روستای شهرستان آق‌قلا تشکیل می‌دهد که 346 خانوار به‌عنوان حجم نمونه با فرمول کوکران تعیین گردید. به منظور ارزیابی عملکرد دهیاران در توسعۀ پایدار روستایی از 51 شاخص در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی منطبق بر 48 بند وظیفه محوله به دهیار در قالب طیف لیکرت استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مبتنی بر پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته که روایی محتوایی آن توسط اساتید و متخصصان تایید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ برابر 84 درصد به دست آمده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل همبستگی کای اسکوئر و مقایسه میانگین فریدمن و کروسکال‌والیس در محیط نرم‌افزاری spss و برای تهیه نقشه از نرم‌افزار arcgis استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی در مولفه‌های مورد بررسی نشان می‌دهد که رابطۀ معنادار تا سطح اطمینان 99 درصدی بین سطح تحصیلات با متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی وجود دارد؛ همچنین نتایج آزمون کروسکال‌والیس نشان‌دهندۀ تفاوت معنادار 99 درصدی سطح رضایت روستاییان در هشت روستای مورد مطالعه از عملکرد دهیاری‌ها در زمینه‌های مختلف است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، مهم‌ترین مشکل دهیاری‌ها کمبود منابع مالی برای توسعۀ روستا بوده و میزان رضایت از عملکرد دهیاری‌ها در ابعاد مورد بررسی در روستاهای پرجمعیت‌تر به خاطر قدرت مطالبه‌گری ساکنان، بسیار بیشتر از روستاهای کم‌جمعیت بوده است. از اینرو تشویق و ترغیب دهیاری‌ها در اجرایی کردن طرح‌های درآمدزا با ارائه طرح‌های فرادستی در راستای منابع پایدار درآمدی امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.

Analysis of settlers’ satisfaction with performance of Dehyaris in the rural areas of Agh Ghala

Dehyari is the most important and the newest organization formed in the field of rural management in Iran, and a person called ‘Dehyar’ is in charge of it. This nongovernmental public organization has been established with a separate legal personality and with the aim of administrating the rural affairs in every village selfsufficiently. As an administrative lever for the government, it plays an important role in administering, supervising and organizing development plans in order to access a preferable level of sustainable development in villages. This survey has been carried out with the objective of doing an analysis on the satisfaction of settled families in the villages of Agh Ghala with the performance of Dehyaris. This survey is an applied survey that uses descriptiveanalytical method. Its statistical population is 346 families settled in 8 villages selected by the use of Chocran’s formula as the sample size. In order to evaluate the performance of Dehyars in the sustainable development of villages, 51 indexes were used in the economic, social, structural and environmental aspects in accordance with 48 articles of duties assigned to Dehyars in the form of Likert’s scale. The tools for data collection were researchermade questionnaires whose content validity was approved by professors and experts and whose reliability was approved as 0.85 by Cronbach’s Alpha. In order to analyze data, Friedman inferential statistical test, Chisquare, and KruskalWallis test were used in the SPSS software, and in order to prepare map, ArcGis software was used. According to the results of the research, the most important problem of the villages is the lack of funds for rural development. Also, satisfaction with the performance of the villages in the populations surveyed was much higher in the more populated villages due to the power of demanding residents than in the less populated villages. Suggestions for this research are also reviewing the tasks of the charity and implementing monetization plans in the form of Internet marketing.