تحلیل تطبیقی آسیب‌پذیری کالبدی بافت مرکز و پیرامون شهر گرگان در برابر زلزله

مهم ترین عامل در آسیب پذیری بافت های شهری در هنگام زلزله به مشخصه های کالبدی نظیر قدمت ابنیه، مصالح، تعداد طبقات، عرض معبر و درجۀ آسیب پذیری بر می گردد. بر همین مبنا هدف پژوهش حاضر تحلیل آسیب پذیری بافت کالبدی مناطق مرکزی شهر گرگان نسبت به نواحی پیرامونی در برابر زلزله است. در این پژوهش از روش خوشه ای و رائو (r.h.c) استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل مشخصات 400 مورد از ساختمان های شهر گرگان است که براساس فرمول کوکران تعیین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بر اساس نتایج آزمون همبستگی رگرسیون، رابطه متغیر آسیب پذیری با عرض معتبر مستقیم و متوسط، با قدمت ساختمان مستقیم متوسط، با نوع مصالح مستقیم قوی، با تعداد طبقات مستقیم قوی و در نهایت با تعداد واحد در ساختمان مستقیم و ضعیف است. بر اساس نتایج رگرسیون، به‌ترتیب مصالح ساختمانی و تعداد طبقات بیشترین تاثیر را در آسیب پذیری بافت کالبدی مناطق شهری دارند و پس از آن قدمت ابنیه، دسترسی به معبر و در نهایت تعداد واحد مسکونی در ساختمان در رده های بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از مقایسۀ میزان آسیب‌پذیری کالبدی بافت مرکزی و پیرامونی شهر گرگان نشان دهنده آن است که میانگین تراکم واحدهای مسکونی (معادل 1.92) در بافت مرکزی کمتر است. قدمت ابنیه بافت مرکزی (برابر با 2.31) بیشتر است. طبقات ساختمان‌های بافت پیرامونی (برابر با 1.29 ) از ارتفاع بیشتری  برخوردار هستند. در زمینۀ شاخص دسترسی واحد ها به معبر (معادل 2.33)، ساختمان های بافت پیرامونی از دسترسی مناسب تری به معابر عریض تر برخوردار هستند. شاخص نهایی مربوط به میزان آسیب پذیری ساختمان ها در منطقۀ مرکزی و پیرامونی نشان می دهد که میانگین بافت پیرامونی برابر با 2.42 است و در نتیجه، ساختمان های این بخش از آسیب پذیری کمتری برخوردار می باشند.

Physical Vulnerability Comparative Analysis of the Gorgan City Center and peripheral texture against Earthquake

The most important factor in the urban textures vulnerability during an earthquake is the physical characteristics such as the age of the building, materials, number of floors, width and the degree of vulnerability. Accordingly, the purpose of this study is the vulnerability analysis of Gorgan texture in terms of physical indices and comparison of the its central and peripheral regions against the earthquake. In this research, cluster and Rao method (R.H.C) was used. The research statistical population consisted of 400 buildings in Gorgan which is determined by the Cochran formula. The findings of the research show that Based on the results of regression correlation test, the relationship between the vulnerability variable and width of the passageway is direct and medium, with type of materials is strong direct, with the number of floors is strong direct. Finally, the relationship between the variable of vulnerability with the number of units in buildings is the direct and poor. Based on regression method, the building materials and number of floors, the age of the building, access to the passageway, and finally the number of residential units in the building have the greatest impact on physical texture vulnerability of the urban areas respectively. The results of the physical vulnerability comparison of Gorgan city the central and peripheral textures indicate that the density average of residential units (equivalent to 1.92) is lower in the central texture. The age of the central texture building (more than 2/31) is higher. The floors of peripheral texture building (up to 1/29) are higher. In terms of unit’s accessibility index, the peripheral texture average is 2.33, so the buildings of this section have more accessible access to wider passages. The final index of the buildings vulnerability in the central and peripheral area indicates that the peripheral texture average is 2.42 and, consequently, the buildings of this section are less vulnerable.