تاریخچه نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه در پلیوستوسن پایانی

نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و تاریخچه تحولات آن از جمله موضوعاتی است که سال ها مورد بحث محققان علوم زمین بوده است. با وجود مطالعاتی که در گذشته در رابطه با تحولات دیرینه این دریاچه انجام گرفته است، ولی اطلاعات دقیقی در رابطه با تاریخ نگاری نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و ارتباط آن با رویدادهای زمین شناسی در این منطقه در دسترس نیست. نظریات ارائه شده در رابطه با  سن نوسانات سطح آب دریاچه مبتنی بر تعیین سن نسبی و مقایسه آن با سایر  دریاچه های کشورهای مجاور یا شواهد رسوبی در رسوبات کواترنری سایر نقاط ایران است. از این رو انجام پژوهشی که بر مبنای روش های آزمایشگاهی رهیافتی جدید در زمینه تاریخچه نوسانات سطح آب این دریاچه ارئه دهد امری ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی تحولات فضایی و زمانی نوسانات دیرینه دریاچه ارومیه از طریق پژوهش خطوط ساحلی قدیمی و پادگانه های دریاچه ای ارومیه با تاکید بر استفاده از داده های تعیین سن پادگانه های دریاچه ای صورت گرفته است. تعیین سن شش پادگانۀ دریاچه ای ارومیه به روش کربن 14 انجام گرفت. نتایج تعیین سن  نشان می دهد ، سن خطوط ساحلی شناسایی شده مربوط به به پلیوستوسن پایانی بوده و در محدودۀ زمانی 54 تا 35 هزار سال قبل قرار گرفته‌ است و نظریاتی را که در رابطه با اختصاص این خطوط ساحلی قدیمی به دوره های گونر، میندل و ریس مطرح می شود، اصلاح می نماید. علاوه برآن از لحاظ زمانی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه با نوسانات سطح آب دریاچه های زریوار و همچنین دریای مرده همبستگی‌های نشان می‌دهد که بیانگر ارتباط زمانی نوسانات سطح آب این دریاچه‌ها بایکدیگر در دورۀ پلیوستوسن و صحت نتایج به دست آمده است.

The Urmia Lake Level Fluctuations History in Late Pleistocene

Marine and lake terraces are the base for Climate Geomorphology Investigations Especially in Quaternary. These Terraces are important not only for climatic aspects but also, they can show a lot of truth in earth and environment evolutions History, Archeology and Human History. .The Urmia Lake because of unstable development and climate change, faced to serious roughness. In order to analysis water level fluctuation of this lake, we need comprehensive study in Urmia paleolimnolgy and investigation other factors such as Human, Climate, Geomorphology, sedimentology and geology that affected this lake.Quaternary sediment boundaries in coastal plain Paleo Lake Coastline was mapped using GIS and RS. for study area. Probability location of Plaeo Lake terraces was drowning using satellite images. In field work besides sampling, lake terraces were investigated in aspect of material, granolometry, color and specially fossils.. Finally paleo lake level reconstructed on satellite images and area that affected by increase paleo lake level was determined One of the most important evidence to reconstruction of the Urmia lake palogeomorphology and paleo limnology is lake terraces; This research was done with focus on identification and determination ages of Urmia paleo lake level in order to achieve changes in eustatic and water volume in Late Pleistocene Sedimentological and geomorphological studies of terraces around Lake Van provided a preliminary framework for lakelevel variations. In field studies, 24 lake terraces were found in Quaternary sediments. Lowest terraces are located in Islami Island in elevation of 1297 meters and the highest terraces in Damirchi with elevation of 1366 meters Available data suggest that the longterm lakelevel changes responded mainly to climate oscillations. Keyword: 14C Dating, Lake Terraces, Late Pleistocene, Urmia Lake