ارزیابی تعلق مکانی و تاثیر متغیرهای جمعیت شناختی در محلات شهری بافت تاریخی گرگان

توسعۀ تعلق مکانی یکی از راهکارها جهت کیفیت‌بخشی به محلات، به‌ویژه در بافت تاریخی است. به‌منظور اقدامات عملی ضرورت دارد با مشخص کردن وضعیت تعلق، مولفه ها و عوامل موثر بر آن موردمطالعه قرار گیرد. هدف این پژوهش، ضمن ارزیابی تعلق مکانی با چهار بُعد دلبستگی به مکان، هویت مکان، وابستگی به مکان و ریشه داری در مکان و اولویت بندی این ابعاد در بافت تاریخی گرگان، ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر تعلق مکانی نیز است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و جامعۀ آماری ساکنان بافت یادشده است که با روش نمونه گیری تصادفی ابتدا سه محله و سپس 180 نمونه انتخاب شد. تحلیل داده ها با روش های آماری تحلیل واریانس یک طرفه یا آنوا، آزمون تی مستقل و تحلیل تعقیبی شفه صورت گرفت. اعتبار و پایایی پژوهش، نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. نتایج تحلیل ابعاد چهارگانه تعلق مکانی، حاکی از تاثیر بالای دلبستگی به مکان و وابستگی به مکان، در ایجاد تعلق به محله‌ها است؛ درحالی‌که دو بُعد دیگر، یعنی هویت مکان و ریشه داری در مکان، در ایجاد تعلق مکانی تاثیر کمی دارند؛ بنابراین، بالا بودن میزان تعلق مکانی (با ارزش میانگین 43/36)، به دلیل بالا بودن دلبستگی به مکان و وابستگی به مکان دارد؛ همچنین، تحلیل متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل طول مدت اقامت، مالکیت و نوع مسکن (مستقل حیاط دار، آپارتمان) اثر مستقیم و معنادار این عوامل را بر تعلق مکانی و سه مولفۀ دلبستگی به مکان و وابستگی به مکان و هویت مکان تایید می کرد.

the investigation and assessment of place attachment and the effect of population variables on urban neighborhoods (case study: historical textures of gorgan city)

place attachment is one of the parameters that has an important role on the quality of residential environment. so, attempt has been made to investigate the place attachment aimed at upgrading this parameter for the purpose of fostering the quality of neighborhoods. therefore, assessment has been conducted about four dimensional model such as place belonging, place identity, place dependence and place rootedness in historical textures of gorgan city. statistical population are residents of three neighborhood including sarcheshmeh, sabzeh mashhsd and darbeno 180 sample have been selected with random sampling method. based on the result, it is found out that place attachment in the sabzeh mashhsd neighborhood with the average value of 36/43 is the most, and two neighborhoods of sarcheshmeh and darbeno are placed the second and the third ranking. as well as, the study of relationship between four dimensions of place attachment with features such as length of residence, home ownership and the type of hosing (villa house apartment) by using scheffe, oneway analysis of variance and independent t statistical test and relevant analyzing by applying spss software show that there are positive and significant relationship between these dimensions with length of residence, home ownership and the type of hosing in the neighborhood under study. in conclusion, since the high level of place attachment of residents, is related to the social factors, the skeleton of texture and facilities undesirable, it is necessary to take into consideration strategies aimed at upgrading the physical features of this texture: the establishment of tourist attraction and service centers such as coffee shops, restaurant, museum and rest areas by renovating the direct buildings. the establishment of new applications by entering the new spirit into the historical texture, that are very essential. the use of religious centers in nonreligious ceremonies for creating cultural activities in relation to holding educational classes. urban furniture suitable with urban fabric for creating rest areas for pedestrians. the development of nighty commercial and cultural activities for more socialization in neighborhoods and more security are among these strategies