ارزیابی قابلیت پیاده‌مداری محلات مسکونی با رویکرد رتبه بندی و پهنه بندی. مطالعۀ موردی: شهر اندیشه

از آنجایی‌که یکی از شاخص های پایداری شهرها در قرن حاضر، کاهش استفاده از سوخت های فسیلی و کاهش آلودگی هوا، در جهت افزایش حمل‌ونقل عمومی، ارتقاء فعالیت بدنی ساکنان و همچنین سلامت عمومی شهروندان، ترغیب و تشویق به افزایش قابلیت پیاده مداری است، بنابراین موضوع جایگاه سهم عابر پیاده در چند دهۀ اخیر در دستور کار برنامه ریزان و مدیران شهری قرارگرفته است تا موجب افزایش کیفیت فضای شهری شده و خود باعث تشویق و ترغیب به افزایش قابلیت پیاده مداری شود. با توجه به این که شهرها، بافت کالبدی متجانسی ندارند، بدیهی است که فضاهای مختلف شهری نیز قابلیت پیاده مداری یکسانی نداشته باشند. از این رو شناسایی ویژگی های فیزیکی محیط انسان ساخت اهمیت زیادی در زمینۀ پیاده مدار شدن دارد. از جملۀ این محیط ها در شهر می توان به محلات مسکونی اشاره کرد. در این پژوهش با انتخاب شهر اندیشه به عنوان محدودۀ مورد مطالعه، ابتدا شاخص های مربوط به قابلیت پیاده مداری محلات مسکونی شناسایی شده و سپس هر کدام به صورت لایه هایی از نقشه درآمده و با استفاده از روش مقایسه دوبه دو (ahp)، وزن مربوط به هر کدام تعیین شده است. در ادامه، برای پهنه بندی و رتبه بندی قابلیت پیاده مداری محلات مسکونی از شاخص های بین‌المللی که در بسیاری از کشورها اعمال شده از جمله تراکم مسکونی، تنوع و اختلاط کاربری، وضعیت خیابان ها، جذابیت و زیبایی محیط اطراف، ایمنی و امنیت استفاده شده است. طبق محاسبات صورت گرفته با استفاده از روش ahp مشخص شده است که شاخص های ایمنی از جرم امنیت از ترافیک و تراکم مسکونی به ترتیب بیشترین (0.502) و کمترین (0.032) اهمیت نسبی را دارند. مقایسات زوجی بین شاخص های قابلیت پیاده مداری نشان داده است که محلات مسکونی فاز دو نسبت به دیگر محلات شهر اندیشه از وضعیت مطلوب‌تری در پیاده مداری بهره مند است. از طرف دیگر خروجی حاصل از پهنه بندی قابلیت پیاده مداری محلات مسکونی حاکی از این بوده که محلات مسکونی که قابلیت پیاده مداری بالایی دارند، در مجاورت بخش مرکزی شهر و یا در کنار مراکز تجاری که در سطح برخی محلات ساخته شده است قرار دارند. با توجه به یافته ها، محله 29 فاز سه شهر اندیشه با 86 امتیاز، پیاده مدارترین محله بوده است.

assessing walkability of residential neighborhoods via ranking and zoning; a case study of andisheh town

nowadays one of the indicators of urban sustainability is reducing the use of fossil fuels and reducing air pollution, to increase public transport, improve the physical activity of residents and the health of citizens, and encourage more walkability. therefore, the position of pedestrian has been on the agenda of urban planners and managers in the last few decades to increase the quality of urban space and to encourage the increase of walkability. given that cities do not have a distinct physical fabric; it is obvious that different urban spaces do not have the same walkability. therefore, identifying the physical characteristics of the human environment is very important in terms of more walkability. these environments in the city include residential areas. in this research, by selecting the town of andisheh as the study area, first the indicators related to the walkability of residential areas have been identified and then each of them has been made as layers of the map and using the twoway comparison method (ahp). ), the weight of each has been determined. furthermore, for zoning and ranking of the walkability of residential neighborhoods have been used the international indicators, including residential density, mixed land use, street status, attractiveness and beauty of the environment and safety and security.  according to calculations using the ahp, it has been determined that the safety and residential density indicators are of the highest (0.502) and lowest (0.032), respectively. pair comparisons between walkability indicators have shown that phase 2 residential areas are more favorable than other neighborhoods in andisheh. on the other hand, the output of the zoning of ​​ walkability in residential areas indicates that residential areas that have high walkability, have located adjacent to the central district of the town or next to commercial centers of some neighborhoods. according to the findings, neighborhood 29 of phase three of andisheh with 86 points was the most walkable neighborhood.