شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آیندۀ کیفیت زندگی سکونتگاه‌های شهری با تاکید بر کاربرد آینده‌پژوهی. نمونۀ موردی: محلات کارمندان و اسلام آباد شهر زنجان

ظهور مجددِ موضوع کیفیتِ زندگی در سال های اخیر ناشی از علاقه به توسعۀ انسانی، اجتماعی، توسعۀ پایدار، انجمن سلامت و.. است. در این راستا، این پژوهش قصد دارد با تکیه بر دیدگاه نوین برنامه ریزی، با استفاده از روش های خاص آینده نگاری برای سکونتگاههای شهر زنجان برنامه ریزی کند. روش پژوهش براساس روش های جدید آینده پژوهی، تبیینی است. عوامل توسط 30 کارشناس و متخصص برنامه ریزی شهری با به‌کارگیری پویش محیطی، تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و از نرم افزار تخصصی آینده‌پژوهی micmac برای تحلیل عوامل موثر بر وضعیت آینده سکونتگاههای شهری استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت پراکندگی متغیرهای موثر بر وضعیت آیندۀ کیفیت زندگی سکونتگاههای شهری متفاوت است. در محلۀ اسلام آباد وضعیت سیستم ناپایدار بوده و بیشتر متغیرها دراطراف محور قطری صفحه پراکنده شده و درحالی که در محله کارمندان توزیع متغیرها ازشکل سیستم پایدار تبعیت کرده و متغیرها تاحدودی به شکل l پراکنده اند. از میان 34 عامل بررسی شده، در محلۀ کارمندان 9 و در محله اسلام آباد 12 عامل اصلی به عنوان عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آیندۀ کیفیت زندگی انتخاب شده اند که همۀ عوامل در هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم تکرار شده اند. یافته ها نشان داد که درمحلۀ کارمندان اغلب عوامل اجتماعی هم چون عوامل مشارکت، هویت، شورایاری‌های محلی، حکمروایی خوب شهری مطرح شده درحالی که در محله اسلام آباد عوامل اقتصادی (شامل قیمت زمین و مسکن، اشتغال ساکنان) و کالبدی (شامل ساخت و سازهای مبتنی بر قوانین نظام مهندسی،سرانه و سطوح کاربری‌ها، نظارت در حین ساخت و ساز، مالکیت (امنیت تصرف)، کیفیت مسکن) به‌عنوان عوامل کلیدی مطرح که کیفیت زندگی آینده این سکونتگاه ها را تحت تاثیر قرار خواهند داد.

identification of key factors affecting the future status of quality of life in urban settlements with an emphasis on future studies (case study: karmandan and islamabad neighborhoods city of zanjan)

the reemergence of the issue of quality of life in recent years is due to the interest in human development, social development, sustainable development, the health community, and so on. in this regard, this research intends to plan using the special forecasting methods for settlements in zanjan city based on a new perspective of planning. the method of research based on new methods of futures studies is explanatory. factors were evaluated by 30 urban planners and experts, using environmental scans, analyzing interactive / structural effects and the micmac futuristics specialist software has been used to analyze the effective factors of the future location of urban settlements. the results showed that the dispersion status of the variables affecting the future status of the quality of life in urban settlements is different. in the neighborhood of islamabad, the state of the system is unstable and most of the variables are dispersed around the diameter of the plate and while in the karmandn neighborhood distribution area, variables follow the form of a stable system and variables are partially in the form l distributed. among the 34 surveyed agents, in karmandan neighborhood 9 and in the neighborhood of islamabad, 12 major factors were selected as the key factors affecting the future quality of life situation which all factors are repeated in both direct and indirect ways. the findings showed that in the karmandan neighborhood, most social factors, such as the factors of participation, identity, local councils, good urban governance, have been raised while in the neighborhood of islamabad economic factors (including land and housing prices, employment of residents) and physical (including construction based on the laws of the engineering system, per capita and user levels, supervision during construction, ownership (capture security), housing quality) as key factors affecting the quality of future life of these settlements.