اولویت‌بندی راهبردهای باززنده‌سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری

شهر گرگان دارای 150 هکتار بافت تاریخی است که فرصت های مطلوبی برای جذب گردشگر و سودآوری اقتصادی فراروی مدیریت شهری قرار داده است. با وجود این، به علت بی توجهی مدیریت شهری، نقاط قوت و فرصت های بافت تاریخی شهر گرگان تحت تاثیر نقاط ضعف و تهدیدها قرار گرفته اند. از این رو، هدف پژوهش حاضر  اولویت بندی راهبردهای باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری جهت بهره برداری مدیریت شهری از فرصت ها و ظرفیت های آن است. پژوهش حاضر از نوع توسعه ای و روش آن مبتنی بر برنامه ریزی راهبردی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل خبرگان (اساتید، فارغ‌التحصیلان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسان ارشد دستگاه های اجرایی مرتبط) حوزۀ گردشگری، آمایش سرزمین، برنامه ریزی راهبردی، جغرافیا و ... از دانشگاه های تهران، گلستان، سازمان های مرتبط نظیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که 20 نفر از آنها بر اساس روش گلوله برفی انتخاب است. از روش swot  و ماتریس کمی qspm برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد  بافت تاریخی شهر گرگان دارای 12 قوت، 13 ضعف، هشت فرصت و 12 تهدید است. بر اساس ماتریس qspm، راهبرد « آسیب شناسی مناطق مستعد خطر و وضع ضوابط برای ساخت و سازهای جدید به منظور هماهنگی با ساختار کالبدی ارزشمند تاریخی جهت جذب گردشگران» و «احیای استخوان بندی اصلی تاریخی و ارزش نهفته در تک بناها، بدنۀ فضاهای عمومی، مجموعه ها و بافت شهری» به ترتیب با امتیاز 333/5 و 755/4 به عنوان بهترین راهبردها برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با تاکید بر توسعۀ پایدار گردشگری انتخاب شده است. در نتیجه، باززنده‌سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری در شهر گرگان باید بر راهبردهای تنوع تمرکز گردد.

Regeneration Strategies prioritization of the Gorgan City Historical Context with Tourism Sustainable Development Approach

In recent years, cultural and historical heritage tourism has grown rapidly. The city of Gorgan has 150 hectares of historical texture, which offers favorable opportunities for tourism attraction and economic profitability of urban management. The purpose of this paper is regeneration strategies prioritization of the Gorgan City historical context with tourism sustainable development approach for utilizing urban management of its opportunities and capacities. In this research, SWOT and QSPM quantitative matrix method has been used for presenting historical texture regeneration strategies with sustainable tourism approach in Gorgan. The findings of the research show that the historical context of Gorgan has strengths 12, weaknesses 13, opportunities 8 and threats 12. Based on the SWOT matrix, regeneration of historical texture with tourism sustainable development approach in Gorgan has requires diversity strategies (ST). Based on the QSPM matrix, two strategies have been selected as the best strategies for historical texture regeneration of Gorgan city with an emphasis on tourism sustainable development. They are included Pathology of riskprone areas and and rules for new builders in order to coordinate with the valuable historical structure for attracting tourists and Revitalizing the original historical bone and the hidden value of the monuments, Public spaces, collections and urban texture with 5.333 and 4.755 scores. As a result, due to the lack of attention of urban management, the strengths and opportunities of the historical context of Gorgan have been affected by weaknesses and threats. Hence, should provide the prospect of its prosperity with reducing the weaknesses and threats by diverse strategies.