بررسی پراکنش فضایی شاخص‌های توسعۀ پایدار شهری-روستایی با تاکید بر شاخص‌های آموزشی در پهنۀ استان گلستان

این پژوهش با هدف پایش نابرابری فضایی براساس شاخص های آموزشی در پهنۀ استان گلستان صورت پذیرفته است. برای نیل به این مهم از 22 گویه آموزشی با توجه به آمار و اطلاعات موثق و معتبر سال نامۀ آماری استفاده گردید. روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایاسنادی بوده که با استفاده از تکنیک های تصمیم‌گیری چند معیاره vikor و saw مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ابتدا نحوۀ پراکنش جمعیت و توزیع شاخص های آموزشی بر اساس تکنیک های آنتروپی نسبی و ضریب جینی مورد ارزیابی قرار گرفته است، همچنین در محاسبۀ همبستگی بین متغیر های جمعیت و شاخص های آموزشی در شهرستان های استان گلستان از تکنیک آماری اسپیرمن و برای نمایش فضایی مکانی شاخص ها از نرم افزار arc gis 9.3 استفاده گردید. نتایج به دست آمده از ضریب آنتروپی نشان می دهد که پراکنش جمعیت با امتیاز (0.8877) و ضریب جینی با امتیاز (صفر)، بیانگر پراکنش متعادل و متناسب جمعیت در سطح شهرستان های استان گلستان است. یافته های به دست آمده از تکنیک های ویکور و ساو مشخص می کند که توزیع شاخص های آموزشی در استان گلستان بسیار ناهمگون و نابرابر است به گونه ای که شهرستان گرگان با امتیاز (0.725) و شهرستان مراوه تپه با امتیاز (0.016) به ترتیب به‌عنوان برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان هستند که اختلاف فاحشی بین آنها وجود دارد،  همچنین میزان همبستگی بین پراکنش جمعیت و رتبۀ شهرستان ها با ضریب همبستگی اسپیرمن مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج بررسی نشان می دهد که شاخص های آموزشی در سطح شهرستان های استان گلستان بر اساس عامل پراکنش جمعیت صورت نگرفته است که این امر نشان دهندۀ عدم مدیریت و برنامه ریزی صحیح منطقه ای و شهری است. لذا پیشنهاد می گردد، در برنامه های توسعه، اصلاح ساختارهای فضایی با توجه ویژه به بستر محیط طبیعی و ویژگی‌های اجتماعی اقتصادی نظام های فضایی (منطقه، ناحیه، شهر و روستا) در نظر گرفته شود.

Study of Spatial Dispersion of Indicators of Sustainable UrbanRural Development with Emphasis on Educational Indices in Golestan Province

The present study aimed to investigate spatial inequality based on educational indicators in the area of Golestan province as one of the border provinces. In order to achieve this goal, 22 educational units were used according to reliable statistics and reliable statistical data of 1392 province. The data collection method is a documentarytype library that has been analyzed using VIKOR and SAW multicriteria decisionmaking techniques. First, the distribution of population and distribution of educational indicators based on relative entropy techniques and Gini coefficient were evaluated. Spearman statistical technique was also used to calculate the correlation between population variables and educational indices in cities of Golestan province. The ARC GIS 9.3 software was used to display the spatialspatial indices. The results of the entropy coefficient show that the distribution of population with the score of 0.8877 and the Gini coefficient with score (0) represents a balanced and proportional distribution of population in the county level of Golestan province. The findings of the Wicver and Saw techniques indicate that the distribution of educational indicators in Golestan province is very heterogeneous and unequal, so that Gorgan (0/725) and Marawehpeyh (0/166) Accordingly, they are the most enjoyable and deprived cities in the province, and there is a huge difference between them. Also, the correlation between population distribution and city rank with Spearman correlation coefficient has been evaluated. The results of the study show that educational indicators in the cities of Golestan province are not based on the distribution factor of the population, which indicates lack of management And proper regional and urban planning.