تحلیل فضایی نابرابری‌های اجتماعی در منطقه مغان

هدف این پژوهش تحلیل نابرابری‌های اجتماعی، به‌منظور دستیابی به الگوی مناسب توسعه و عدالت اجتماعی در سطح 19 دهستان منطقۀ مغان است. شاخص‌های مورد مطالعه شامل 13 شاخص موثر در نابرابری اجتماعی در این منطقه از ایران است. رویکرد حاکم بر این پژوهش رویکرد عدالت فضایی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه‌ای با بهره‌گیری از نرم‌افزار arc gis و مدل تحلیلی capland (ترکیب روش های topsis، vikor و saw) است. جامعۀ آماری منطقۀ مغان شامل سه شهرستان پارس‌آباد، بیله سوار و گرمی مغان که جمعاً 19 دهستان است. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات به دو شیوۀ اسنادی و میدانی است و روش‌های تجزیه و تحلیل از آنتروپی شانون شاخصسازی شده، مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، نرم‌افزار excel و از تکنیک ادغامی (poset) از نوع capland استفاده شده است. یافته‌ها و نتایج حاصله مشخص می‌سازد که نابرابری در بهره‌مندی از منابع و تسهیلات، یکی از مهم‌ترین عوامل نابرابری اجتماعی در این منطقه است. به‌طورکلی عدم تعادل در شاخص‌های اجتماعی در سطح دهستان‌های منطقۀ مغان به وضوح قابل مشاهده است. الگوی تفاوت‌های فضایی توسعۀ اجتماعی در دهستان‌های منطقۀ مغان؛ الگوی مرکز پیرامون است. به گونه‌ای که مرکزیت هر کدام از دهستان‌ها برخوردارتر و پیرامون با برخورداری کمتری مواجه است. در بین 19 دهستان منطقه؛ دهستان‌های، آنی، تازه کند، آجارود شمالی و قشلاق شمالی از لحاظ شاخص‌های اجتماعی برخوردار و به‌ترتیب با رتبه‌های یک تا چهار و دهستان‌های انگوت شرقی، محمودآباد، اصلاندوز، ساوالان، اجارود شرقی، قشلاق غربی، قشلاق جنوبی، اجارود مرکزی، پایین برزند، قشلاق شرقی و اجارود غربی در رتبه‌های پنجم تا پانزدهم و از لحاظ وضعیت توسعه، نیمه برخوردار و در نهایت دهستان‌های گوگ تپه، انگوت غربی، انجیرلو و آزادلو به لحاظ وضعیت توسعه در شرایط محروم جای دارند.

The Spatial analysis of social inequalities in moghan region

The aim of this study was to analyze the spatial differences of social development in the district of the moghan region and spatial patterns of social development in the 19 county areas in order to achieve spatial justice in moghan. These indices include 13 main indexes of social inequality differences in the area. This research approach is the dominant approach of spatial justice. The research method was descriptive analytical and comparative with using Arc GIS software and capland analytical model (combination of Topsis, Vikor and saw). Population of Moghan region in this study consists of three township Parsabad, Bilesuar and Germy and 19 rural districts. The data and information collection using documentary and survey analysis is based on 2012 data. Index of Shannon entropy method, the multicriteria decisionmaking models, Excel software and to achieve the unity of the integrated model (POSET) of capland is used. Findings and results showed that inequalities in using of resources and facilities, one of the most important factors of social inequality in the region. In general imbalance in social indicators in the rural district of the moghan region is clearly visible. Sapatial differences pattern social development in rural districts of the moghan region, pattern surrounding the center. So that center of each rural district is most suitable and around has face with fewer suitable. Among the 19 regional districts, Eni, tazehkand, North Ajarood a and north qeshlaq in terms of social indicators is suitable and grades one to four and the rural region of east Angot, mahmoodabad, Aslanduz, Savalan, east Ajarood, Western Qeshlag, southern Qeshlag, Central Ajarood, paeenBarzand, eastern Qeshlag and Western Ajarood in the fifth to the fifteenth rank and status of development, semisuitable and finally the rural region of Goghtapeh, Western Angot, Anjyrlu and Azadlu to be disadvantaged in terms of their development status.