تحلیل و رتبه‌بندی سطوح مناطق شهری بر اساس مولفه‌ها و شاخص‌های ناپایداری محیط‌زیست شهری با استفاده از مدل تلفیقی saw و آنتروپی شانون مطالعه موردی: شهرستان‌های استان البرز

افزایش روزافزون جمعیت شهری و ازدیاد فعالیت‌های انسانی همراه با پیشرفت تولیدات صنعتی انواع آلودگی آب، خاک، هوا و صوت را برای شهروندان شهری به همراه داشته است. بنابراین شرایط امروزی شهرها ایجاب می‌کند که دولت و سازمان‌ها و نهادهای عمومی اقدام به بررسی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی کیفیت شهرها از جهات مختلف نمایند. از این رو در دهه‌های اخیر موضوع ارتقای کیفیت زندگی و زیست‌پذیری شهرها، جای خود را در ادبیات برنامه‌ریزی شهری باز کرده است. برای سنجش و ارزیابی هر نوع توسعه‌ای به شاخص‌ها و پارامتر‌هایی نیازمندیم. در این پژوهش نیز با استفاده از شاخص‌های زیست‌محیطی شهری به سطح‌بندی شهرستان‌های استان البرز پرداخته‌ شده است تا نقاط ضعف و مثبت شناسایی گردد و برنامه‌های مدون جهت حل معضلات زیست‌محیطی شهرها تدوین گردد. روش پژوهش، براساس ماهیت توصیفی تحلیلی و دارای هدف کاربردی توسعه‌ای است. داده‌های مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای و اسنادی جمع‌آوری شده است. تکنیک به کار گرفته شده در این مقاله، مدل saw بوده و برای امتیاز دهی از روش آنتروپی شانون استفاده شده است، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و نمایش نقشه از نرم افزارهای arc gis و excel استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شهرستان‌های ساوجبلاغ با مقدار (1.06396)، کرج با مقدار (0.61001) و نظرآباد با مقدار (0.28086) به ترتیب درسه رتبه اول تا سوم، شهرستان اشتهارد با مقدار (0.23531) در رتبه چهارم و در پایان شهرستان طالقان با مقدار (0.18266) در رتبه آخر و پایین‌تر از دیگر شهرستان‌ها در توسعه زیست‌محیطی قرار دارند.

Analyzing and Ranking the Levels of Urban Areas Based on Urban Environment Instability Indicators and Elements Using the Integrated Model of SAW and Shannon Entropy ( Case Study: Cities of Alborz Province)

This study, focused on the elements and indicators of urban environment instability as a major component of quality life and sustainable urban development, investigates the levels of urban areas of Alborz Province in terms of utility and development of environmental indicators. The research method is descriptive–analytic and the approach used in the study is applied in nature. The population consists of cities in Alborz province which is selected to evaluate the condition of its urban residence in terms of having environmental indicators. The required data were collected using the documentary (library) method based on the latest data released by the Statistical Center of Iran and statistical yearbook of Alborz Province. Data analysis was conducted using SAW model and Shannon Entropy method was used to weigh the indicators Protecting the environment and moving towards sustainable development are largely focused by politicians and decision makers. The environment consists of natural and manmade elements spanning in biological geography. These elements include physical, biological, social, economic and aesthetic factors that affect members of a society. Based on the results obtained from data analysis, cities of Karaj (0.63953), Savejbolaq (0.48978) and Nazar Abad (0.22405) are ranked first to third, respectively, Ishtehard (0.20817) is ranked fourth and finally Taleqan (0.1656) is ranked last. In conclusion, the study findings reveals that city managers, citizens and human beings, as a whole, are responsible to protect the urban environment and prevent different types of pollution and environmental pollutants in the context of cities in order to maintain a stable and sustainable urban ecosystem because inattention to natural context of cities may lead to irreversible consequences on human life and the urban life is increasingly affected by such negative impacts.