الگوی گسترش کالبدی شهر آمل با رویکرد رشد هوشمند شهری

گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. هر چند افزایش جمعیت علت اولیه ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگی جوامع می گذارد. تلاش های زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده که عمده ترین آنها راهبرد رشد هوشمند به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با پراکندگی توسعه شهری است که در واقع رشد هوشمند جایگزینی برای پراکندگی محسوب می شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است، داده‌های مورد استفاده در این پژوهش، بلوک‌های آماری سال 1390 مرکز آمار ایران می باشد. از نرم افزارهای gis و spss برای استخراج و طبقه بندی داده ها استفاده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از روش های مورا وتحلیل خوشه ای سلسله مراتبی بهره گرفته شده است بدین صورت که برای رتبه بندی محلات از روش مورا و برای دسته بندی محلات از روش تحلیل خوشه ای استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهد محلات مرکزی شهر شرایط مطلوب تری نسبت محلات پیرامونی دارند. این محلات از نظر شاخص های اصلی رشد هوشمند مانند ترکیب کاربری ها، اتصالات، فضاهای باز، زیرساخت ها و مالکیت خودرو از وضعیت مناسب تری برخوردارند.. نتایج رتبه بندی آزمون مورا نشان داد که سه محله 7، 2 و 6 به ترتیب بهترین رتبه ها در بین محلات 25 گانه شهر کسب کرده اند و در مقابل محلات حاشیه ای 14، 13 و 4 دارای بدترین وضعیت و رتبه ها در بین محلات شهر هستند.

Amol city’s physical expansion pattern with urban smart growth approach

The rapid expansion of cities, make most of the world faced with many problems. Although population growth is the primary cause of the rapid expansion of cities, however, its unreasonable sprawl will have adverse effects on the natural environment and cultural communities. Many attempts have been made to alleviate the negative effects of cities sprawl that most notably is smart growth strategy as one way of opposition to urban development sprawl , in fact, smart growth is alternative to sprawl. In this research, research methodology is descriptiveanalytic method. The data has been achieved from Statistical Center of Iran ’s statistical block 1390.For this study, data extraction and classification software (SPSS) and (GIS) is used. The Moora method is used to rank neighborhoods. The results show most central neighborhoods have more favorable conditions terms of smart urban growth indicators than urban surrounding neighborhoods. Whereas urban central neighborhoods have more appropriate level than other neighborhoods in term of the main indicators of smart growth such as mixed use, connections, open spaces, infrastructure and car ownership. multi objective optimization ratio analysis(MOORA) ranking test results showed that three neighborhoods 7, 2 and 6, respectively, have the best ranking among the city’s 25 neighborhoods and in against urban surrounding neighborhoods 14, 13 and 4 have the worst condition and ranking among the city’s neighborhoods.Due to the singlecore structure, high levels of car ownership (47 percent) and Amol businessservices dominant function, aspect of smart growth strategy can be implement in this city management through make policy in increased mixed uses, make attractive the pedestrianoriented path and public transport development.