شناسایی ساختار مکانی دمای رویه‌ی زمین در حوضه‌ی زاینده‌رود با بهره‌گیری از داده های عددی ماهواره‌ایی

دمای خاک و چگونگی تغییرات آن نسبت به زمان و مکان یکی از مهم‌ترین عواملی است که نه تنها تبادل ماده و انرژی را در خاک تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌توان گفت میزان و جهت کلیه‌ی فرآیندهای فیزیکی خاک به صورت مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به دماست. دمای خاک به عوامل متعددی از جمله توپوگرافی، تابش خورشید، دمای هوا، میزان رطوبت خاک، نوع و ویژگی‌های حرارتی خاک نظیر ظرفیت گرمایی، ضریب هدایت حرارتی و گرمای ویژه بستگی دارد. هدف از پژوهش کنونی شناسایی ساختار مکانی دمای رویه‌ی زمین در حوضه‌ی زاینده‌رود می‌باشد. برای این منظور داده‌های دمای سطح زمین سنجنده‌ی مودیس تررا برای بازه‌ی زمانی 1379 تا 1393 به صورت روزانه از تارنمای سازمان فضایی ناسا دریافت گردید. داده‌های دمای سنجنده‌ی مودیس تررا در تفکیک مکانی 1 × 1 کیلومتر و با سیستم تصویر سینوسی در دسترس می‌باشد. با برش زدن داده‌ها بر روی حوضه‌ی زاینده‌رود تعداد 48347 یاخته در درون حوضه قرار گرفت. مبنای قضاوت ما برای بررسی دما در حوضه همین تعداد یاخته‌ها(48347) بود. پس از برش زدن و آماده‌سازی داده‌ها بر روی حوضه‌ی زاینده‌رود، میانگین بلندمدت دمای حوضه برای هر یک از ماه‌های سال محاسبه گردید و به طور جداگانه نقشه‌های هر یک از فصول در نرم‌افزار مت‌لب ترسیم گردید. یافته‌ها نشان داد کم‌ترین میانگین دمای رویه در ماه دی و بیش‌ترین میانگین دمای رویه در ماه مرداد دیده می‌شود. همچنین خوشه‌بندی ماه‌های سال به روش پیوند وارد بر روی آرایه‌ی میانگین ماه‌های سال در ابعاد 48347×12 نشان داد روی هم رفته سه دوره‌ فصول از نظر دمای رویه در حوضه‌ی زاینده‌رود قابل شناسایی است. در مجموع یافته‌های این پژوهش شناخت ما را از وضعیت ساختار دمای رویه در حوضه‌ی زاینده‌رود بالا برد.