بررسی ساختار جو در زمان رخداد آتش سوزی در شمال ایران

جهت بررسی ساختار جو در زمان رخداد آتش‌سوزی در جنگل‌های استان گلستان، مازندارن و گیلان، از اطلاعات مربوط به حریقهای ثبت شده ، در طی دوره آماری 90-1384 استفاده گردید. همچنین داده‌های هواشناسی در ایستگاه‌های همدیدی در دامنه های شمالی و جنوبی رشته کوه البرز از سازمان هواشناسی کشور، داده‌های جو بالا(رادیوسوند) ایستگاه مهرآباد تهران در دامنه جنوبی رشته کوه و داده های شبکه بندی شده شامل: ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار سطح دریا، رطوبت نسبی، دمای هوا، مولفه‌های مداری و نصف‌النهاری باد و شاخص ناپایداری(امگا) از دو تارنمای متعلق به مرکز ملی پیش بینی محیطی و علوم جوی آمریکا(ncep/ncar) و مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت جوی(ecmwf) از سه روز قبل از وقوع آتش‌سوزی اخذ و پس از تحلیل‌های آماری نسبت به ترسیم نقشه‌ها سینوپتیک اقدام گردید و برای احتمال رخداد آتشسوزی از روش فرانسیلا استفاده شد. بررسی‌ها نشان داد افزایش دما تا 34 درجه سانتی‌گراد و کاهش رطوبت نسبی در سطح زمین و استقرار یک پشته در جو بالا با محور شمالجنوب یا شمال شرقجنوب غرب شرایط همدیدی مطلوب را جهت عبور جریان‌های غربی از ارتفاعات و وقوع پدیده گرمباد فراهم می‌سازد. بررسی نقشه فشار سطح زمین و استقرار همفشار 1002 در جنوب و 1005 هکتوپاسکال در شمال البرز حاکی از تاثیر شرایط همدید جو بالا بر توزیع فشار سطح زمین است. بوجود آمدن هسته همگرایی قوی در دامنه جنوبی البرز در سطح زمین و واگرایی فوقانی در بالای کوهستان و افزایش رطوبت نسبی سبب شده تا ابرهای حاصل از این پدیده در دو سمت رشته کوه تشکیل گردد. بررسی‌ها نشان داد در دامنه شمالی به دلیل همگرایی فوقانی و واگرایی سطحی و نزول بی دررو هوا به افزایش بیش از 4.5 درجه دما و کاهش رطوبت نسبی به کمتر از 20 درصد در روز منجر شده است.