بررسی تاثیرات اقتصادی سدهای مخزنی بر توسعه سکونتگاه های روستایی. نمونه موردی: سد کارون سه-شهرستان ایذه

سد به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های توسعه با تاکید بر بهره‌برداری و مدیریت بهینه آب‌وخاک، بر نواحی روستایی بالادست و پایین‌دست با توجه به اهداف آن، تاثیرات متفاوتی دارد. شناخت و بررسی این تاثیرات در روند توسعه پایدار روستایی با توجه به وضعیت گذشته روستاها، می‌تواند بسیار ضروری و همچنین در راستای بهره‌برداری از توانمندی‌های ایجادشده در نتیجه احداث سد و ارائه راهکار مفید باشد. بر همین اساس اصول توسعه پایدار، مبنای تئوریکی تحقیق قرار گرفت. سد کارون سه در شهرستان ایذه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سدهای مخزنی کشور ازجمله سدهایی است که بر نواحی پیرامون خود به‌ویژه روستاها با توجه به خصوصیات جغرافیایی ناحیه تاثیراتی داشته است. در این تحقیق هدف بررسی تاثیرات اقتصادی سد کارون سه بر توسعه سکونتگاه های روستایی و ارائه راهکارمناسب است. روش تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفیتحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. از میان 63 روستای پیرامون سد کارون سه با توجه به خصوصیات مختلف(نزدیکی به رود و دریاچه سد، توپوگرافی کمتر از 100 متر، دسترسی 3 کیلومتر، نیروی انسانی شاغل در سد و...) 38 روستا انتخاب شد. جامعه آماری تحقیق 2531 خانوار بوده که نمونه موردمطالعه با استفاده از فرمول کوکران 334 خانوار محاسبه و درنهایت نیز جهت افزایش میزان اطمینان نمونه، تعداد به 350 خانوار ارتقاء یافت. نتیجه تحقیق با توجه به آزمون t نمونه های وابسته نشان داد که متغیرهای اقتصادی توسعه گردشگری، اشتغال، توسعه صنعت، افزایش تاسیسات، افزایش رفاه و قدرت خرید مردم با توجه به سطح معناداری، در سکونتگاه های روستایی پیرامون بعد از ایجاد سد بهتر از وضعیت آنها در قبل از ایجاد سد می‌باشند. همچنین نتیجه آزمون t نمونه های مستقل از وجود تفاوت معنادار بین نواحی روستایی بالادست و پایین‌دست از نظر تاثیرگذاری سد بر متغیر‌های اقتصادی حکایت دارد. تحلیل واریانس(f فیشر) متغیرها نیز نشان داد که از نظر تاثیرگذاری سد در نوع سکونتگاه های روستایی، فقط متغیر توسعه کشاورزی عدم تفاوت معنی داری در مورد آن صادق است.