تحلیل پهنه‌های مناسب توسعه اکوتوریسم با استفاده از تلفیق مدل fuzzy – ahp. مطالعه موردی: بخش ماهان

امروزه گردشگری در جهان معاصر، عرصه‌های بسیاری را در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به خود اختصاص داده است. در این میان اکوتوریسم پدیده‌ای نسبتاً تازه‌ای در صنعت گردشگری است که به معرفی چشم‌اندازهای طبیعی به گردشگران با حفظ هویت مکانی آنها می‌پردازد. کشور ایران به دلیل دارا بودن پتانسیل و قابلیتهای چشمگیر از نظر تنوع زیستی توانایی بسیاری برای رونق دادن به صنعت اکوتوریسم دارد. بخش ماهان به علت داشتن میراث‌های طبیعی، ویژگی‌های متنوع اقلیمی، آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی و همچنین ویژگیهای منحصربه فرد از منظر توسعه اکوتوریسم دارای پتانسیل‌های مناسبی است. هدف از انجام این پژوهش تحلیل پهنه‌های مناسب توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل تلفیقی fuzzy – ahp است. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی می‌باشد که با توجه به عوامل موثر در شناسایی نواحی مستعد توسعه اکوتوریسم، فاکتورهای اطلاعاتی مختلف شامل لایه پوشش گیاهی، خطوط هم دما، بارش، راههای ارتباطی، شهر، روستا، شبکه آبراهه‌ها، چشمه‌ها، آبشار، ارتفاع و شیب تهیه و پس از رقومی سازی در محیط نرم‌افزاری arc gis مورد پردازش قرار گرفت. وزن‌دهی و اهمیت نسبی هریک از لایه‌های اطلاعاتی نسبت به یکدیگر از طریق مدل تحلیل سلسله‌مراتبی (ahp) انجام شد و سپس با توجه به مطالعات میدانی و شناخت از منطقه، عملگر گامای 0.8 به عنوان بهترین عملگر انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که 25.43 درصد از کل مساحت بخش ماهان که مشتمل بر ارتفاعات تیگران، باغ شاهزاده ماهان، آبشار و چشمه‌های روستای تاریخی سِکُنج در شرق، غرب و نواحی مرکزی ماهان است پتانسیل بسیار بالایی برای فعالیت اکوتوریسمی دارد به این معنی مناطقی که دارای منابع آبی و ویژگیهای طبیعی (چشمه، رودخانه و ....) و همچنین شرایط مناسب اقلیمی هستند، بیشترین پتانسیل را برای فعالیتهای اکوتوریسمی در این بخش دارند. همچنین بر اساس تلفیق لایههای اطلاعاتی، 28.4 درصد از مساحت بخش ماهان، پتانسیل بسیار کمی برای فعالیت اکوتوریسمی دارد.