بررسی عوامل اجتماعی موثر بر ثبات سکونت در شهرها و محله های شهری (مطالعه ی موردی: شهر اراک)

در بیشتر شهرهای مدرن، نظام ارتباطات و تعاملات سنتی به شدت دگرگون شده است که یکی از مظاهر نگران کننده‌ی آنها کمرنگ شدن روابط اجتماعی میان شهروندان است. از آنجا که معنی و هویت محیط‌ های شهری تا حد زیادی وابسته به نظام اجتماعی حاکم بر آنهاست، با تقلیل تعاملات اجتماعی مردم، هویت این محیط‌ها و فضاها نیز دستخوش تغییر گردیده، از اصالت مفهومی و عملکردی آنها کاسته می‌شود. این امر منجر به کاهش حس تعلق جمعی و به دنبال آن کاهش حس تعلق مکانی می‌گردد و بازتاب آن در محله‌های شهری، بی‌تفاوتی ساکنان نسبت به ثبات سکونت در محله‌ها و در موارد زیادی، ایجاد انگیزه برای تغییر مکان زندگی به محله و حتی شهر دیگری است. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر ثبات سکونت شهروندان در شهر اراک و محله‌های آن پرداخته و تاثیر این عوامل و مولفه‌های مربوط به آنها را بر دو شاخص ماندگاری سکونتگاهی شامل «میزان تمایل به ادامه‌ی سکونت در محله‌ی فعلی» و «میزان تمایل به ادامه‌ی سکونت در شهر اراک» بررسی نموده است. داده‌های مورد نیاز تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده است. به منظور حصول تصویری کلی از سطح ارزیابی شهروندان از مولفه‌های عوامل اجتماعی چهارگانه، آزمون t تک‌نمونه‌ای مورد استفاده قرار گرفت و جهت تبیین ارتباط متقابل عامل‌های اجتماعی و شاخص‌های ماندگاری، ضریب همبستگی پیرسون برای هر زوج از عامل‌ها و شاخص‌ها محاسبه گردید. سپس، میزان تاثیر عامل‌های اجتماعی بر هر یک از شاخص‌های ماندگاری با بهره‌گیری از روش تحلیل رگرسیون مشخص شد. نتایج مطالعه حاکی از وجود رابطه‌ی معنادار مثبت بین عوامل و شاخص‌های مذکور می‌باشد و بر اساس تحلیل رگرسیون، 61 درصد از تغییرات تمایل به ماندگاری در محله، و 59 درصد از تغییرات تمایل به ماندگاری در شهر توسط ترکیب خطی تغییرات عامل‌های اجتماعی قابل تبیین است.