بررسی انتقادی مبانی انسان‌شناسی ‌پارادایم‌های مدیریت منابع انسانی بر اساس نظریۀ انسان‌شناسی پارادایم رشد

مدیریت حوزه‌ای است که عمر دانشگاهی آن زیاد نیست؛ اما از گذشته‌های دور، از هماهنگی کارها گرفته تا کنترل انسان‌ها مدنظر بوده است. از ابتدای توجه به مدیریت، انسان یکی از ارکان اساسی آن بوده است. ازسوی‌دیگر، با توجه به تغییرات چشمگیر در محیط‌های سازمانی اجتماعی و تشدید عرصۀ رقابت در جهان امروزی سازمان‌ها بیش از گذشته به‌دنبال جذب و از آن مهم‌تر حفظ و توسعۀ افراد برای انجام فرایندهای جاری و آتی خویش هستند. یکی از حوزه‌های دانش مدیریت، مدیریت‌ منابع ‌انسانی است؛ این حوزه که به‌شکل مجزا از چند دهۀ قبل به آن پرداخته شده و مورد توجه قرار گرفته، به نگرش‌های گوناگون تعریف و توصیف شده است که محور همۀ آن‌ها استفاده کارا و اثربخش از کارکنان در جهت تحقق اهداف سازمانی است. بر این اساس، در یک نگاه کلان از نظریه‌های حوزۀ منابع می‌توان از دو نگرش در آن سخن گفت که به پارادایم هزینه‌گرا و سرمایه‌گرا یاد می‌شود.در این پژوهش، ضمن برشمردن مبانی انسان‌شناسی پارادایم‌های مذکور و نقد آن‌ها، با روش پژوهش انتقادی، نگاه سومی به مدیریت‌ منابع ‌انسانی معرفی می‌شود که انسان در آن از حالت ابزارگونگی خارج شده و خود اصالت می‌یابد. این پارادایم که آن را «پارادایم رشد» می‌نامیم، مبانی انسان‌شناسی خود را از دیدگاه متفکران مسلمان گرفته و بر آن است تا از یک دیدگاه متعالی به نیروی ‌انسانی بنگرد. دیدگاهی که در تلاش است تا تضاد جوهری نهفته در ادبیات مدیریت، میان اهداف کارگر و کارفرما را از میان بردارد و رنگ وحدت بر آن بزند. براین‌اساس، در این مقاله بعد از تقریر انتقادی مبانی انسان‌شناسی پارادایم‌های اثرگذار حوزۀ مدیریت منابع انسانی، تلاش شده است چشم‌اندازی از تاثیرات مبانی انسان‌شناسی پارادایم رشد بر حوزۀ مدیریت منابع انسانی بیان گردد.

A Critical Study of Human Resource Management Paradigms’ Humanistic Fundamentals Based on Humanistic Theory of Roshd Paradigm

Despite its short academic background, management has been considered in various domains in history while placing human at the very core. Meanwhile, in regard to considerable changes in social and organizational environments and intensified competitiveness around the world, organizations are, more than before, concerned to recruit and, more important than that, maintain and develop their personnel. Human Resource Management is one of the management’s special fields and since some decades ago it has been attended to and defined by various attitudes the base of which has been to push the personnel toward reaching organizational goals efficiently and effectively. With a general look at human resource opinions we can point out two attitudes known as cost intensive and capital intensive paradigms..In the present research, in addition to addressing the humanistic fundamentals of the mentioned paradigms and criticizing them by Critical Analysis method, we introduce a third attitude about Human Resource Management that rescues humans from being treated as instruments in organizations and gives them a pivotal value. This paradigm, called Roshd(Growth), gets its humanistic fundamentals from outstanding Islamic thinkers and places humans at a sublime point. It tries to remove the identity contrast in management literature between employee and employer and unifies them. Therefore, after criticizing humanistic fundamentals of effective paradigms in Human Resource Management, we try to present a vision of Roshd paradigm's effects on Human Resource Management.