بررسی تعارض از منظر مکتب اسلام و تئوری‌های مدیریت

دیدگاه‌های مختلفی نسبت به تعارض وجود دارد که بررسی این دیدگاه‌ها و مقایسه‌ی آن‌ها با دیدگاه اسلامی از اهداف این پژوهش می‌باشد. در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این مطلب می‌باشد که 1) سه نگرش عمده نسبت به تعارض در بین تئوری‌های مدیریت وجود دارد. نگرش اول مربوط به تئوری‌های سنتی و بوروکراسی می‌باشد که بر جنبه‌ی منفی بودن تعارض تاکید کرده‌اند و معتقدند که امکان اجتناب از تعارض وجود دارد. نگرش دوم شامل تئوری‌های روابط انسانی و همکاری می‌شود که معتقدند امکان اجتناب از تعارض وجود ندارد و وظیفه‌ی مدیریت را در ستیز و اجتناب از آن می‌دانند؛ با این وجود بیان می‌دارند که برخی از تعارضات در شرایطی میتواند مثبت باشد. نگرش سوم شامل تئوری‌های تعاملی و آشوب می‌شود که بر بعد مثبت تعارض بیش‌تر توجه نموده و معتقدند می‌توان با ایجاد تعارض، سازمان را در مسیر رشد قرار داد. 2) مکتب اسلام دیدگاه متعادلی نسبت به تعارض بیان داشته است. از یک سو درجاتی از تعارض را به دلیل آثار مخرب، منفی معرفی می‌کند و بر اجتناب، پیشگیری و یا حل آن‌ها تاکید دارد و از سوی دیگر با ایجاد سطوحی از تعارضات مثبت مانند تضارب آراء، رقابت سالم، انتقاد سازنده و مجادله به احسن موافقت می‌کند. 3) مکتب اسلام با هر یک از تئوری‌های مدیریت اشتراکات و تقابل‌هایی در زمینه‌ی تعارض و مدیریت تعارض دارد.

Conflict in the View of Islam and Managerial Theories

Conflict is an undeniable reality in human life. Therefore it must be managed in an appropriate way. There are various attitudes to conflict that are to be studied and compared with the Islamic view in this article. The theories of management are divided into three groups depending on positive or negative attitudes towards conflict. The first group of theories emphasizes the negative aspects of conflict and believes that conflict must be limited and we can avoid it. The second group of theories believes there is no way to avoid conflicts and management must have a challenge with it. Furthermore they believe that some conflicts can be positive in specific conditions. The third group of theories insists on positive aspects of conflicts and believes that we cannot avoid conflicts but they can put the organization in a new way of development. The Islamic ideology has a balanced attitude towards conflicts. It introduces levels of conflicts that are negative because they have destructive effects and emphasize the prevention and dissolution of them. On the other hand it agrees with creating levels of positive conflicts such as challenging thoughts, sound competitions, constructive criticism and best contention.