تجزیه و تحلیل سیستمی فرآیند پرورش منابع انسانی در مسجد؛ مطالعۀ موردی: علل پویایی و حیات مسجد صنعتگران مشهد

در این مقاله با رویکردی متفاوت از آنچه پیش از این به مسجد نگریسته می‌شده است، نظام مدیریت عملکرد یک مسجد موفق در یکی از شهرهای مذهبی ایران بررسی می‌گردد. مسجد مورد مطالعه در این تحقیق، مسجد صنعتگران مشهد است که در آن افراد با تکیه بر فرآیندها و اهداف اسلامی پرورش می‌یابند. هدف این تحقیق بررسی فرضیه خود مبتنی بر علل توفیق مسجد در مورد خاص مسجد صنعتگران است؛ یعنی فرضیه این مقاله در ابتدا بیان می‌کند به منظور استقرار مسجد در یکی از جایگاه‌های اصلی خویش (که همان پرورش اعضای جامعه اسلامی است)، باید به دقت شئون مسجد بر طبق تدابیر الهی اجرا گردد و این مهم‌ترین و شاید تنها کلید موفقیت باشد. سپس بر این اساس یک مدل مفهومی (مدل سیستمی فرآیند احیای مسجد) ارائه می‌شود و در قسمت دوم مقاله، عملکرد و دستاورد‌های یک مسجد مطابق با فرضیه مطرح‌شده در مقاله مطالعه می‌شود.

Systematic Analysis of the Process of Training Human Resources in the Mosques: Case Study of the Reasons of Dynamism and Liveliness of San’atgaran Mosque in Mashhad

This article has a different point of view toward mosque, and in a case study we work on the function of management system of a successful mosque in a religious city of Iran. The studied mosque is San’atgaran mosque in Mashhad in which people are trained according to Islamic processes and purposes. The aim of this article is to analyze our hypothesis on the reasons of success in this mosque. The hypothesis firstly states that we have to respect mosque according to divine rules to maintain its basic position (which is training people of Islamic society). This is the most prominent and probably the only way to success. Afterward, we offer a meaning model (systemic model of the process of reviving the mosque). Secondly, we study the function and results of a mosque according to the propounded hypothesis in the article. Finally, the hypothesis of this study, which is “the necessity of relying on Islamic traditions of mosque for its revival”, is confirmed in the case of San’atgaran mosque. The applied research method in part one is the survey method by studying religious and historical documents and books. In part two, case study method is applied, and data is gathered through direct interview and observation (the researcher as a noninterfering player).