طراحی الگوی رهبری استراتژیک اسلامی در سازمان: بر اساس تحلیل محتوای عهدنامۀ مالک‌اشتر

با توجه به نبود مدلی جامع از رهبری استراتژیک؛ همچنین نیاز به بررسی این مقوله در ادبیات بومی و دینی، این مقاله در راستای بررسی و استخراج مفهوم رهبری استراتژیک از منظر اسلامی با محوریت کلام امام علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، تدوین گردیده است. در گام نخست، رهبری استراتژیک در منابع غربی و مطالعات بومی استخراج و در گام بعد با توجه به گستردگی و تنوع بیانات امام ‌علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، اقدام به انتخاب یک نمونه جامع شده است. با بررسی صورت گرفته توسط محقق و محققین صاحب‌نظر در نهج‌البلاغه، عهدنامه مالک اشتر انتخاب و با توجه به موضوع تحقیق و نبود منابع مناسب، از روش تحقیق کیفیِ تحلیل محتوا استفاده شد. با توجه به ماهیت استقرایی (جزء به‌کل) این روش، اقدام به پیمایش متن به متن عهدنامه مالک اشتر نموده‌ایم. برای سهولت در فیش‌برداری و کدگذاری مناسب از نرم‌افزار nvivo 8 استفاده شده است. بر این اساس رهبری استراتژیک عبارت است از: «تبیین و یادآوری ماموریت‌ها» و «تعیین اولویت‌ها و عمل بر اساس آن‌ها» از طریق «ارائه الگوهای عملی»، «استفاده از تجارب (عبرت‌ها و سنت‌ها)» و «سازمان‌دهی و اصلاح امور کارکنان» که در بستر «ایجاد توافق و وحدت رویه در میان کارکنان»، «رعایت صبر و پایداری»، «رعایت میانه‌روی، انصاف و عدالت» و «رفتار توام با مدارا و لطف با کارکنان» محقق می‌شود.

Designing a Strategic Islamic Leadership Model in the Organization:Based on content analysis of Malek Ashtar Treaty

Since there is no comprehensive model of strategic leadership; and there is also a need to examine this category in indigenous and religious literature,the present article has been developed for studying and eliciting the meaning of strategic leadership from Islamic point of view by focusing on Imam Ali’s words in Nahjolbalagheh. At the first stage, strategic leadership was extracted in western sources and domestic studies, and in the next step, considering the widespread and varied Imam’s statements in Nahj alBalagha, a comprehensive sample was selected. Meanwhile doing studies by the researcher(s), expert in Nahjolbalagheh, Malek Ashtar treaty was selected and according to the subject of the research and lack of suitable resources, qualitative research method was used for content analysis. Concerning inductive nature of this method, we have done text to text measuring of Malek Ashtar treaty. For the ease in note taking and appropriate coding Nvivo 8 software was used. Thus, strategic leadership includes: “developing and reminding the missions”, and “determining priorities and activities based on them” by “introducing practical patterns”, “using experience (lessons and traditions) and “organizing and improving staff affairs” which are realized by” developing agreement and unity among staff”, “compliance with patience and persistence”, “compliance with moderation, fairness and justice” and” behaving with tolerance and kindness towards staff”.