فهم جوهره تجربه دوره سربازی در اعضای هیئت‌علمی وظیفه؛ مطالعه‌ای پدیدارشناسانه

سالیانه، تعداد زیادی از جوانان ذکور کشور بنا بر قانون خدمت وظیفه عمومی به سربازی اعزام می‌شوند. سربازان، در ابتدا، دوره‌ای آموزشی را برای فراگیری مهارت‌های ضروری نظامی و عقیدتیسیاسی می‌گذرانند و سپس، آن را به‌صورت نظامی یا غیرنظامی ادامه می‌دهند. یکی از راه‌های تداوم خدمت سربازی (پس از دوره آموزشی) برای سربازانِ دارای مدرک دکتری و بعضاً کارشناسی ارشد، عضویتِ هیئت علمیِ وظیفه در دانشگاه‌ها یا مراکز پژوهشی است. قانون تامین هیئت‌علمی (طرح سربازی)، نقش موثری در استفاده بهینه از سرمایه‌های علمی کشور داشته است. واضح است که خدمت وظیفه عمومی، دارای پیامدهایی از قبیل اجتماعی، اقتصادی و شغلی برای سربازان است. هدف این تحقیق، بررسی تجربه زیسته اعضای هیئت‌علمی وظیفه از دوره سربازی برای شناخت دقیق و فهم کامل پیامدهای مذکور است. رویکرد روش‌شناسی این مطالعه، کیفی (پدیدارشناسی) است و از رویکرد کلایزی برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده از مصاحبه‌های عمیق استفاده شده است. یافته‌های پژوهش در 14 درون‌مایه اصلی و 16 درون‌مایه فرعی دسته‌بندی شده است. درون‌مایه‌های اصلی عبارت‌اند از الف انتظار طولانی و از دست دادن فرصت‌ها، ب تغییر قوانین و برنامه‌ریزی، ج حکمرانی تعریف سنتی قدرت در نیروهای نظامی، د وابستگی مستقیم قوای نظامی به حکومت، ه ضعف در برنامه‌ریزی کلان، و بستر ظهور ناهنجاری‌های رفتاری، ز فقدان انعطاف در تعامل، ح عدم ارتقای مرتبه علمی، ط ادراک عدم امنیت شغلی و ابهام درباره آینده، ی ادراک تبعیض، ک رعایت نشدن شان و جایگاه اجتماعی، ل ادراک بی‌اعتمادی، م مشکلات خروج از کشور و ن احساس رهاشدگی و آزادی.