مقایسه اثربخشی درمان ارتباطی والد-کودک با درمان تعامل والد-کودک بر مهارت‌های ارتباطی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص‌توجه/ بیش‌فعالی

ضعف در مهارت‌های ارتباطی و سازگاری اجتماعی از مشکلات ثانویه نقص‌توجه/ بیش‌فعالی است که توجه به این مشکلات برای بهبود زندگی اجتماعی کودکان مبتلا حائز اهمیت است؛این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان ارتباطی والدکودک و درمان تعامل والدکودک بر مهارت‌های ارتباطی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص‌توجه/ بیش‌فعالی ٦ تا ١٢ سال، به روش نیمه‌تجربی با طرح تک‌آزمودنی انجام شد. در این پژوهش12 بار اندازه‌گیری (4 ‌بار به‌عنوان خط پایه، 4 بار طی درمان و 4 ‌بار در مرحله‌ی پیگیری) به عمل آمد. از مادران دارای کودک 6 تا 12 سال مبتلا به به نقص‌توجه/بیش‌فعالی شهر اصفهان به همراه کودکانشان، 6 مادرکودک (12 نفر) شیوه هدفمند انتخاب و تصادفاً در دو گروه درمان ارتباطی والدکودک و درمان تعاملی والدکودک جایگزین شدند. سپس 11 جلسه درمان ارتباطی والدکودک برای گروه اول و 12 جلسه درمان تعامل والدکودک برای گروه دوم اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی جرابک (2004) و مقیاس سازگاری اجتماعی واینلند (1935) بود. نتایج نشان داد درمان ارتباطی والدکودک و درمان تعامل والدکودک بر مهارت‌های ارتباطی کودکان مبتلا به نقص‌توجه/بیش‌فعالی تاثیر داشته‌اند (05/0>p)؛ لیکن تنها درمان ارتباطی والدکودک بر سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص‌توجه/ بیش‌فعالی تاثیرات پایدار داشته است. بنابراین درمان ارتباطی والدکودک نسبت به درمان تعامل والدکودک نقش موثرتری در بهبود مهارت‌های ارتباطی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص‌توجه/ بیش‌فعالی ایفا کند.

Comparison of the effectiveness of parent-child communication therapy with parent-child interaction therapy on communication skills and social adjustment in children with attention deficit / hyperactivity disorder

AbstractWeak communication skills and social adjustment are secondary problems of children with ADHD, and paying attention to these problems is important for improving the social life of these children. The aim of this study was to compared the effectiveness of parentchild communication package and parentchild interaction therapy on communication and social adjustment skills of children with ADHD in a quasiexperimental design with a singlesubject design. In this study, 12 measurements (4 times as baseline, 4 times during treatment and 4 times as followup) were performed. Of the mothers of 6 to 12 years old children with ADHD in Isfahan along with their children, 6 mothers (n=12) were selected by purposive sampling and were randomly assigned into two groups of parentchild communication and parentchild interactive therapy. Then, 11 sessions of parentchild communication package for the first group and 12 sessions of parentchild interaction therapy for the second group were administered. The research tools were the Jerabec (2004) communication skills questionnaire and the Vineland Social Adaptation Scale (1935). The results showed that parentchild communication package and parentchild interaction therapy affected the communication skills of children with ADHD, but the effects of these treatments were reduced in the followup period. Also, only the parentchild communication package had a lasting effect on the social adjustment of children with ADHD. Therefore, the parentchild communication package plays a more effective role in improving the communication and social adjustment skills of children with ADHD than the parentchild interaction therapy.