تاملی در ویژگی های زبانی و املایی نسخۀ خطی نخستین شرح کامل مثنوی به زبان فارسی در آسیای صغیر
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
محمدنژاد عالی زمینی یوسف
|
|
منبع
|
پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا) - 1396 - دوره : 11 - شماره : 2 - صفحه:117 -140
|
|
|
|
|
چکیده
|
زبان فارسی و فرهنگ ایران همواره مشتاقانی در جهان داشته است و بخش‌هایی مانند آناتولی و منطقۀ بالکان، بسیار از این زبان و فرهنگ تاثیر پذیرفته‌اند. فارسی‌آموزی، نسخه‌برداری آثار علمی و ادبی، ترجمه، تصحیح و شرح متون فارسی، وجود نسخه‌های خطی بی‌شمار از آثار کهن ایرانی در کتابخانه‌های بزرگ دنیا و توجه محققان و مصححان غیرایرانی به بازآفرینی این متون، نشانه‌هایی از نفوذ فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در جهان است. شرح شش جلدی مصلح‌الدین مصطفی بن شعبان حنفی رومی (969 ـ 897 ق)، معروف به سروری، بر مثنوی معنوی فقط یک نمونه از این‌گونه کوشش‌هاست که در قرن دهم هجری در آناتولی نوشته شده است. وی از پیروان مولویه در دورۀ سلطان سلیمان قانونی بود.در این مقاله کوشش شد تا افزون‌بر معرفی نسخه‌های خطی شرح سروری بر مثنوی، با رویکرد بررسی سبک‌شناختی متون، به این پرسش کلیدی پاسخ داده شود؛ این اثر ازنظر سبکی چه ارزش‌هایی دارد که آن را شایستۀ توجه بیشتر می‌کند؟ویژگی‌های این اثر ازنظر زبانی مانند نثر مرسل فارسی است. این اثر، آیات و احادیث و حکایات و سخنان متصوفه بسیاری را در خود جمع کرده است و به آنها استناد می‌کند؛ هم‌چنین اشعار پرشماری را از شاعران پارسی‌گوی دیگر برای تبیین دقیق‌تر ابیات مثنوی بیان کرده است؛ به همین سبب ازنظر محتوایی مجموعه‌ای ارزشمند و درخور تحقیق با رویکرد پژوهش بینامتنی است. به سبب تاثیر محیط پیرامون، ضبطِ مشکول بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات به متن وارد شده است و همین می‌تواند زمینه‌ای برای مطالعات گونه‌شناسی زبانی باشد.
|
|
کلیدواژه
|
نسخۀ خطی، مثنوی، مولوی، سروری
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mnezhad.y@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|