نقد و بررسی دیدگاه‌های ابن‌عربی از منظر شیخ احمد سِرهندی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
احمدی میثم ,شریفیان مهدی
|
|
منبع
|
پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا) - 1395 - دوره : 10 - شماره : 2 - صفحه:19 -42
|
|
چکیده
|
ظهور افکار ساختارشکنانه محیی‌الدین ابن عربی، بستری مناسب برای گفتمان معرفت‌شناسانه در فضای تصوف اسلا‌می فراهم کرد و دریچه تازه‌ای از تحقیق را بر اهل معرفت و معنا، به‌خصوص نهان‌گرایان مسلمان گشود. نشر عقاید بی‌باکانه او در جهان اسلام، طیف متنوع و گسترده مخالفان و پیروان را بر آن داشت که به نقد، نکوهش یا ستایش او بپردازند. منتقدان شیخ اکبر بیشتر از طایفه فقها و علمای ظاهر بودند تا از سالکان و صوفیان معنانگر؛ اما در کسوت اهل‌تصوّف نیز کسانی همچون علاءالدوله سمنانی، در برخی عقاید او به‌دقت تامل و آنها را نقد کردند. ابن‌عربی هیچ‌گاه در بین متصوّفه، منتقدی بزرگ‌تر و برجسته‌تر از شیخ احمد سرهندی نداشت. شیخ سرهندی با تدوین و تبیین نظریه وحدت شهود در برابر وحدت وجود ابن‌عربی، شالوده‌های نظریه وحدت شهود را پی‌ریزی و استوار کرد. محققان ایرانی نیز بیشتر او را با همین نظریه می‌شناسند؛ اما در‌واقع اختلاف او با شیخ اکبر تنها به این موضوع محدود نیست و در موضوع‌های مهم دیگر عرفانی و شناخت اسلا‌می نظیر ولایت و نبوّت، رویت حق‌تعالی، اسما و صفات خداوند، ایجاب در افعال حق‌تعالی، خلود عذاب در حق کافران و دیگر مباحث، شیخ اکبر را به چالش می‌کشد. این مقاله می‌کوشد تا به‌اختصار تفاوت دیدگاه‌های این دو عارف بانفوذ و صاحب‌تاثیر را بررسی کند.
|
|
کلیدواژه
|
ابن‌عربی، امام ربّانی، وحدت شهود، وحدت وجود
|
|
آدرس
|
دانشگاه بوعلی سینا, ایران, دانشگاه بوعلی سینا, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
drmehdisharifian@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|