در هم تنیدگی متون روایی و اهمیت آن در درک غزلیات شمس

کلیات شمس یکی از آثار بی بدیل عرفانی جهان است که به میزان مثنوی، دیگر اثر مولوی به آن توجه نشده است. قیاس شروح و کتبی که در باب این دو اثر نگاشته شده است، نشان از این تبعیض شگرف دارد. بی‌ شک یکی از علل کم‌توجهی به کلیات شمس، متن عمیق و زبان خاص آن است که انباشته از ابیات و غزلیاتی است که درک و دریافت آنها را دشوار کرده است. این دشواری یکی به‌دلیل فضای خاص روحی مولانا در سرایش این اشعار است و دیگری بهره‌گیری وی از روایات متنوع و متعدد (قرآنی-تفسیری، احادیث و تاریخی-عرفانی) در کلیات است که در لایه های رویین، میانی و زیرین غزلیات مندرج است، چنان‌که درک و حتی تصحیح برخی از آنها نیاز به آگاهی هایی در چارچوب روایت دارد. این پژوهش با بررسی جوانب برخی از ابیات کلیات شمس در چارچوب روایات، به تشریح و توضیح فضای ابیات پرداخته و با نگرش روایی و دریافت زمینه های روایی به کلیات شمس، اهمیت درک معنایی آن را نمایان‌تر می‌سازد. بررسی روایی ابیات انتخاب‌شده در این پژوهش - که مشتی از خروار و اندکی از بسیار است نشان می‌دهد که دریافت فضای کلیات شمس با این نگرش، زیرساخت های تصویری و معنایی آن را روشن‌تر می‌کند؛ روایاتی که به‌صورت آشکار، پنهان، ترکیب و گزینش روایات، در فضای ابیات حضور دارند.

significant presence of narrative texts in shams generalities importance of narration in semantic understanding of shams lyrical poems

rumi's lyrical poems are one of the most unique mystical works in the world. attention to this work has not been as much as attention to masnavi, another work of rumi. it is enough to pay attention to the works and explanations that have been written about these two books. one of the reasons for not paying enough attention to shams’s lyrical poems is the specific language and the space produced by it. rumi's special spiritual atmosphere is another reason for the difficulty of this text. one of the reasons for the difficulty of the text of shams's lyrical poems is rumi's use of previous narrative texts. in this study, by examining the verses written with narrative contexts, it is determined how effective these narrations have been in the formation of verses. using different narrations, rumi has created images that even the correct form of his poetry can be seen according to the narration. these narrations are sometimes obvious and sometimes hidden. sometimes it is a choice between several narrations and sometimes a combination of narrations.