بررسی ارتباط غنا و استغنا در متون منثور عرفانی تا قرن هفتم

نویسندگان این مقاله زوایای غنا و استغنا و نقش آن در تکامل سالک را بررسی می‌کنند. منظور از استغنا در این پژوهش، استغنای سالک از خلق و مقصود از غنا توانگری مادی سالک است. نگارندگان با رویکرد توصیفی‌تحلیلی مبتنی بر متون منثور عرفانی تا قرن هفتم، درپی پاسخ به این پرسش‌های بنیادی هستند: بین استغنای عرفانی با غنای مادی چه ارتباطی وجود دارد؟ مشایخ دربارۀ التزام غنای مادی در مرحلۀ استغنای از خلق چه دیدگاه‌هایی دارند؟ دلایل موافقت یا مخالفت ایشان با این موضوع چیست و مکتب‌های عرفانی چقدر بر دیدگاه عارفان در این زمینه اثر گذاشته‌ است؟ نویسندگان با پاسخ به این پرسش‌ها می‌کوشند استدلال کنند استغنای از خلق با مفهوم بی‌نیازی‌جستن از ماسوی‌الله و اظهار نیاز به غنی مطلق، می‌تواند در دو حالت فقر و غنای مادی سالک محَقَق شود؛ ازاین‌رو دیدگاه مشایخ دربارۀ رد یا تایید غنای مادی در مرحلۀ استغنای از خلق بررسی و شروط و دلایل آنها تبیین می‌شود تا درک درستی از تعابیر استغنا و غنا و ارتباط آنها در متون و مکتب‌های عرفانی ارائه شود؛ درنتیجه به درک صحیح‌ترِ این مقولۀ مهم عرفانی کمک می‌شود.