جستاری در پدیدارشناسی همدلانۀ آنه ماری شیمل برپایۀ آرای فردریش هایلر

از پدیدارشناسی در پژوهش‌های مرتبط با امور قدسی (اعم از دین و عرفان) استفاده شده است. به‌تبعِ پدیدارشناسی فلسفی، مهم‌ترین ویژگی‌های پدیدارشناسی دین، توصیف در برابر تحلیل، شهود ذات، تعلیق و همدلی است. بُعد «همدلی» در پدیدارشناسی دین و عرفان، کاربردی بیش از پدیدارشناسی فلسفی دارد. پدیدارشناسی همدلی، توصیف پدیدارشناسانۀ موضوع، از نگاه شخصِ باورمند است. فردریش هایلر در پدیدارشناسی دینی عرفانی خود، با کنارگذاشتن پیش‌فرض‌ها، به عمق «تجربۀ دینی» نفوذ و در رویارویی مستقیم، بی‌واسطه و همدلانه، آن را توصیف می‌کند. آنه‌ماری شیمل با تاثیر از دین‌پژوهی فردریش هایلر و با تاکید بر مولّفۀ همدلیِ پدیدارشناسی، خود را از پیش‌فرض‌های انحصارگرایانه رهانیده است تا عرفان و اسلام را دقیق‌تر درک کند. این تاثیرپذیری بیشتر بر الاهیات و عرفان تطبیقی، سیر از ظاهر به باطن دین، وحدت ادیان، نیایش و تاکید بر نمودهای بی‌واسطه و زنده استوار است. در پژوهش‌های آنه‌ماری شیمل، به‌سبب بروز و ظهورِ آشکارترِ پدیدارها در آداب و رسوم اجتماعیِ عامۀ مسلمانان و پیروان تصوف، بر مولّفۀ عاطفه و همدلی بسیار تاکید شده که همین امر گاه پژوهش‌های او را غیرمستند کرده است. ازسوی دیگر، گاه پژوهش‌های شیمل به سبب بُعد توصیفی پدیدارها و بی‌بهره‌بودن از مبانی علّیتی و تحلیلی و همچنین اتّکای آن بر دریافت‌های عاطفی شخصی پژوهنده، نمی‌تواند جهان شمول، اقناع‌کننده و دارای تبیین علمی باشد.