تحلیل بازتاب آیه تجلی در متون عرفانی فارسی تا پایان قرن هفتم
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اژه ای تقی ,آقاخانی نفیسه
|
|
منبع
|
پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا) - 1396 - دوره : 11 - شماره : 4 - صفحه:89 -112
|
|
چکیده
|
الفاظ و معانی بلند قرآن کریم، سرشار از اصطلاحات و رمزهایی است که بیشتر، شالوده و بنیان عرفان اسلامی را تشکیل می‌دهد. آیه رویت یا آیه تجلی (اعراف: 143) یکی از پرکاربردترین آیات قرآن کریم در تبیین مبانی عرفانی است. شرح معراج موسی(ع) و قرارگرفتن در خطاب «لن‌ترانی»، در متون عرفانی منظوم و منثور فارسی بازتاب بسیاری داشته است. عارفان به تفسیر و تحلیل اندک و ساده مفسران از این آیه بسنده نکرده‌اند. آنان همواره کوشیده‌اند تا با توسل به داستان موسی(ع)،برداشت‌های نو و ژرفی از آیه ارائه دهند و افزون‌بر بیان آموزه‌های عرفانی از احوال سالک در مسیر سلوک نیز یاد کنند. هدف این مقاله مقایسه و تبیین جنبه‌های تمایز و تشابه آرای مفسران و عارفان درباره این آیه و بررسی و تحلیل بهره‌گیری عارفان از محتوای آن است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل تطبیقی متون انجام می‌شود. آنچه با مطالعه و کنکاش در این آثار به دست می‌آید، بیانگر استشهادهای پیاپی این دو گروه به آیه تجلی در پنج بحث اصلی است: تقاضای رویت، شهود پروردگار، پاسخ لن‌ترانی خداوند، تجلی بر کوه طور، بیهوشی موسی(ع). عارفان با استفاده از زبان رمزی و اشاری خود از آنها به محبت، شوق، مشاهده، غیرت، تجلی و فنای سالک یاد کرده‌اند و این مباحث را شرح و تبیین می‌کنند.
|
|
کلیدواژه
|
آیه تجلی، موسی، دیدار خداوند، شوق، تجلی، فنا
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, ایران, دانشگاه اصفهان, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
nafise.aghakhani@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|