>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی و تحلیل تصویر در شرح شطحیات روزبهان بقلی شیرازی (606-522)  
   
نویسنده خلیلی علی اصغر ,حسن پور آلاشتی حسین ,ستّاری رضا ,حق جو سیاوش
منبع پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا) - 1396 - دوره : 11 - شماره : 4 - صفحه:23 -40
چکیده    روزبهان بقلی شیرازی یکی از مشهورترین عارفانی است که آثار گوناگونی از او در زمینه‌های عرفان و حدیث و تفسیر و فقه، به زبان‌های فارسی و عربی بر جای مانده است. شرح شطحیات یکی از مهم‌ترین آثار فارسی اوست. این اثر افزون‌بر اهمیتش در شطح و دفاع از کلام شورانگیز عارفان، ازنظر نثر شاعرانه و زبان تصویری و خیال‌انگیز نیز درخور توجه است. این پژوهش با بررسی شگردهای تصویرساز روزبهان در شرح شطحیات، نمونه‌هایی از آن را برای مخاطبان بیان می‌کند. التباس و رویت و مصدرهای جعلی، استعاره‌های محوری روزبهان را در این کتاب تشکیل می‌دهند که گویا در نظریه جمال‌پرستی او ریشه دارند. ضعف زبان روزمره و ناتوانی آن در بیان تجربه‌های ناب روحی، کلام او را از تخیل و استعاره و رمز و دیگر عناصر خیال‌انگیز سرشار می‌کند. یافته‌های این پژوهش در شرح شطحیات بیانگر آن است که تشبیه و استعاره، به‌ویژه به‌طور فشرده، شمار بیشتری نسبت‌به عناصر دیگر خیال دارد. همچنین شگردهای دیگر تصویرسازی مانند تشخیص، بیان نقیضی، تکرار، رمزگرایی، مصدرهای جعلی و انتزاعی به آشنایی‌زدایی نثر کتاب انجامیده و باعث یکتایی و برجستگی این اثر در بین نثرهای دیگر عرفانی شده است. خاستگاه عنصرهای تصویرساز شرح شطحیات از حوزه طبیعت است. شمار بسیار استعاره‌های تجریدی این اثر، بیانگر تصوف پارسی روزبهان در برابر تصوف تمثیلی خراسان است.
کلیدواژه روزبهان بقلی شیرازی، شرح شطحیات، تصویر، نثر عرفانی، نثر شاعرانه
آدرس دانشگاه مازندران, ایران, دانشگاه مازندران, ایران, دانشگاه مازندران, ایران, دانشگاه مازندران, ایران
پست الکترونیکی siavashtavasin@yahoo.com
 
   Investigation and Analysis of Images in Rouzbahan Baghli Shirazi’s SharheShathiyat (522606)  
   
Authors Khalili As ,Hasanpour H. ,Sattari R. ,Haghjoo S.
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved