بررسی نظام مالی و حسابداری ایران در دوره ساسانی

تاریخ هر علم، نمایانگر علل پیدایش آن علم، جهت، و نحوه‌ پیشرفت و معرف اهمیت ژرف ارزش‌ها و محتوای آن است. علوم متعلق به امور مالی، از زمره مهم‌ترین دانش‌هاست که با بررسی تاریخ آن، می‌توان به نقش این دانش در تحولات و فراز و فرودهای سیاسی و اجتماعی پی برد؛ و نیز مسیر تکاملی آن دانش را در حیطه جغرافیایی و زمانی خاصی مورد بررسی قرار داد. بیشتر کتاب‌های حسابداری و مالی، تاریخچه‌ی حسابداری رابه کشورهای صنعتی ـ بویژه ایتالیا ـ منتسب می‌دانند. اما فراتر از آن، در تمدن‌های قدیمی، نیاز به محاسبه و نگهداری حساب و کتاب مالیات و خراج، نگهداری انبارها و ثبت درآمدها و هزینه‌های حکومت و... نیاز به سیستم‌‌های حسابداری خاص و فرا خورزمان خود داشته است. به طور کلی نیاز به تخصص‌های مختلف، زمینه ایجاد محاسبه، ثبت و نگهداری حساب‌های گوناگون را فراهم کرده و به تدریج راه را برای پیدایش گروه کاتبان و محاسبان و ریاضی‌دانان گشوده است. ایران در دوره ساسانی، تاثیرات بزرگی در داد و ستدها به وجود آورد. در این نوشتار برای پی بردن به اوضاع اقتصادی، نحوه اخذ مالیات‌ها و روش پرداخت دستمزد و حسابداری و حسابرسی و بانکداری در ایران پیش از اسلام به مرور تاریخ می‌پردازیم.