بررسی دوره دعوت پنهانی پیامبر (ص) با تکیه بر مفهوم‌شناسی عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُوْمَر»

از دیدگاه بسیاری از مفسران، عبارت «فَاصْدَعْ بِما تُوْمَرُ» در آیه نودوچهارم سوره حجر، حاکی از فرمان الهی به پیامبر(ص) در سومین سال بعثت بوده و بر علنی کردن دعوت به اسلام پس از مرحله مخفیانه آن دلالت دارد. مفسران غالباً با تکیه بر معنای واژه‌ها، استناد به سیاق آیات و بر اساس روایات نقل شده، بر این نظر تاکید می‌ورزند. این در حالی است که با تامل در دیگر آیات قرآن، توجه به بحث تاریخ‌گذاری سوره‌ها و اشکال‌های وارد بر احادیث مورد استناد، می‌توان این دیدگاه را نقد کرد. برخی معتقدند که دعوت رسول خدا(ص)از آغاز نبوت، آشکار، اما با رعایت احتیاط در تشکیل اجتماعات اسلامی برای حفظ جان صحابه بوده است. اما با توجه به سیاق سوره، می‌توان گفت این آیات به جهت دلداری و تثبیت پیامبر(ص)در ادامه مسیر دعوت نازل شده‌اند؛ امری که در موارد متعدد دیگری در قرآن کریم مسبوق به سابقه است. علاوه بر این، می‌توان آیات را با توجه به روحیه مدارای رسول اکرم(ص)و موارد مشابهی که در قرآن آمده، تحلیل کرد.