نقد دیدگاه مجتهد شبستری در مورد نقش پیامبر در شکل گیری قرآن کریم

یکی از نواندیشان معاصر به‌نام محمد مجتهد شبستری، لفظ و معنای قرآن را از خود پیامبر دانسته و چنین مطرح نموده که «آن نبی که آورنده قرآن بوده، آن را کلام خود معرفی کرده و با مراجعه به مجموعه آیات و شواهد تاریخی متوجه می‌شویم که قرآن خودش را کلام پیامبر معرفی می‌کند.» شبستری آیاتی را که قرآن را منسوب به خداوند دانسته‌اند، چنین توجیه می‌کند که خدا و پیامبر در طول هم قرار دارند؛ پیامبر علت طبیعی قرآن و خداوند علت اصلی تمام پدیده‌هاست، بنابراین اگر لفظ و معنای قرآن را از جانب پیامبر بدانیم، با این آیات منافاتی پیدا نمی‌کند. او با طرح برخی از آیات، به اثبات این نظریه پرداخته است. نتیجه این دیدگاه، نفی اعجاز قرآن و حجیت نداشتن آن‌ است. هدف نوشتار حاضر، تبیین دیدگاه شبستری و بیان اشکالات آن در رابطه با دعوی پیامبر، درباره پدیدآورنده و علت طبیعی ایجاد قرآن می‌باشد. نتیجه حاصل از این نوشتار اینکه دلایل شبستری توان اثبات ادعاهایش را ندارد و نه‌تنها در قرآن پیامبر علت طبیعی قرآن معرفی نشده، بلکه آیات و روایات و شواهد تاریخی بسیاری برخلاف ادعای شبستری وجود دارد که در این پژوهش به برخی از آنها اشاره شده است.

criticism of mujtahid shabestari’s viewpoint concerning the role of the prophet in the formation of the holy qur’an

a contemporary neo-thinker, named muhammad mujtahid shabestari, has considered the wording (lafẓ) and the meaning of the qur’an to be from the prophet himself and has stated that &the prophet who brought the qur’an has introduced it as his own word, and by referring to the collection of verses and historical evidence, we notice that the qur’an introduces itself as the word of the prophet.& shabestari justifies the verses that attribute the qur’an to god by saying that god and the prophet are along the same line; the prophet is the natural cause of the qur’an and god is the main cause of all phenomena, so if we view the wording and meaning of the qur’an as being from the prophet, it would not contradict these verses. he has proven this theory by bringing up some verses. the result of this view is the negation of the inimitability of the qur’an and its invalidity. the present article is intended to elucidate shabestari’s viewpoint and to state its problems in relation to the prophet’s claim about the creator and natural cause of the creation of the qur’an. rhis article concludes that shabestari’s arguments are unable to prove his claims and not only the prophet is not introduced in the qur’an as the natural cause of the qur’an, but there are many verses, narrations and historical evidences contrary to shabestari’s claim, some of which are referred to in this study.