چندمعنایی آیه «لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسانَ فی کَبَدٍ» و برگردان فارسی آن

چهارمین آیه از سوره بلد که مفسران در تفسیر و مترجمان در برگردان فارسی آن دیدگاه‌های مختلفی را مطرح نموده‌اند، آیه‌ای چندمعناست. منظور از چندمعنایی در آیه، نه به‌معنای ابهام معنایی است که بدون قصدِ گوینده در کلام رخ می‌دهد، بلکه حاکی از قدرت و حکمت خداوند در گزینش واژه‌ها و ترکیب‌هایی است که همزمان بیانگر چند معنا بوده و همه معانی، مقصود او نیز باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تفسیری و ترجمه‌ای چهارمین آیه از سوره بلد، ویژگی چندمعنایی در آن را مفروض دانسته است. لازمه فهم و برگردان مطلوب آیه، شناخت واژگان کاربسته، روابط هم­نشینی در آیه و سپس فضای سوره است. نوشتار پیش رو که با روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته، به این نتیجه می‌رسد که می‌توان دو معنا را از آیه به‌عنوان مراد پروردگار دریافت که انعکاس آن در برگردان فارسی آیه، به سبب عدم امکان معادل‌سازی یک‌به‌یک (یک واژه به ازای یک واژه)، کاربست موازی واژگان خواهد بود.

the polysemy of the verse ﴾certainly we created man in travail﴿ and its persian translation

the fourth verse of sūrat al-balad, about which various viewpoints have been brought up by commentators in its interpretation and by translators in its persian translation, is a polysemic verse. the meaning of polysemy in the verse is not the same as ambiguity of meaning that occurs without the intention of the speaker; rather, it indicates the power and wisdom of god in choosing words and combinations that express multiple meanings at the same time and all meanings have also been intended by him. with the aim of examining the interpretation and translation of the fourth verse of sūrat al-balad, the present research has premised the polysemic feature in it. understanding and a desirable translation of the verse necessitates knowing the applied words, the juxtaposition relationship in the verse as well as the ambience of the sūrah. the present article, which is carried out with a descriptive-analytical method, comes to the conclusion that two meanings can be understood from the verse as it is intended by the lord, which is reflected in the persian translation of the verse, will be a parallel application of words due to the impossibility of one-to-one (one word for one word) making equivalents.