روش پی‌جویی اصطلاحات تخصصی علوم انسانی در قرآن کریم (رویکردی معناشناختی)

قرآن و علوم انسانی عرصه‌هایی متفاوت از هم هستند. همین تفاوت‌ها نیز باعث شده تا باوجود تمایل جامعه برای تولید علوم انسانی قرآن‌بنیان، تولیدات شاخصی در این زمینه عرضه نشود. اصلی‌ترین چالشی که در این حوزه پیش روی محققان قرار دارد، چگونگی برقراری ارتباط و مفاهمه میان این دو عرصه است. پژوهش پیش‌رو با معرفی اصطلاح به‌مثابه نقطه آغازین پژوهش میان‌رشته‌ای قرآن و علوم انسانی، زبان را به‌عنوان بستر تعامل این دو معرفی نموده است و برای برقراری تعامل در این سطح، مبتنی بر رویکرد معناشناسی، روشی را پیشنهاد داده که می‌بایست سه مرحله در آن طی شود. مرحله نخست، واسازی اصطلاح تخصصی است. در این مرحله، مولفه‌های معنایی اصطلاح از منابع به‌دست آمده و پس از دسته‌بندی مولفه‌ها، مولفه‌های اصلی، جانبی و ویژه آن تعیین می‌گردد. در مرحله دوم بایستی معادل‌یابی و تحلیل مفهوم قرآنی انجام شود. در این مرحله با انتخاب معادل قرآنی، دست به تحلیل معناشناختی آن در پیکره و بافت قرآن می‌زنیم. مرحله سوم، به هم‌سنجی مولفه‌های اصطلاح با مولفه‌های مفهوم قرآنی پرداخته و با تعیین مولفه‌های همسو، ناهمسو و ویژه هر یک، امکان تطبیق مفاهیم در دو سویه قرآن و علوم انسانی را فراهم می‌آورد.

the method of searching for the specialized terms of humanities in the holy qur’an (a semantic approach)

qur’an and humanities are fields different from one another. these very differences have also caused that, despite the society’s desire to produce qur’an-based humanities, no significant productions in this field to be provided. the main challenge facing researchers in this field is how to establish relation and rapport between these two fields. by introducing the term as the starting point of the interdisciplinary research of the qur’an and humanities, the research has introduced the language as a platform for interaction between the two; and in order to establish interaction at this level, based on the semantics approach, it has proposed a method that should be followed in three stages. the first step is to deconstruct the specialized term. at this stage, the semantic components of the term are obtained from the sources and after categorizing the components, its main, secondary and special components are determined. in the second stage, finding equivalence and analysis of the qur’anic concept should be carried out. at this stage, by choosing a qur’anic equivalent, we will analyze its semantics in the body and context of the qur’an. the third stage compares the components of the term with the components of the qur’anic concept, and by determining the congruent, non-congruent and special components of each one of them, it provides the possibility of matching the concepts in both aspects of the qur’an and humanities.