دیدگاه گفتمانی و کارکرد آن در شناخت تاریخ و فضای نزول سوره مطالعه موردی: سوره عادیات

سوره عادیات ازجمله سوره‌های قرآنی است که در باب مکی یا مدنی بودن آن و فضای نزول سوره، روایات و اقوال سخت مختلفی گزارش شده است. افزون بر این، سوگندهای آغاز سوره و نسبت معنایی میان آیات آن، برای مفسران مسائلی را به همراه آورده است. پژوهش حاضر برای تبیین این مسائل، از دیدگاه گفتمانی بهره برده است. فهم گفتمان حاکم بر سوره، امکان شناخت نگاه و موقعیت نزول آن را فراهم آورده و نشان می‌دهد که قرآن در مواجهه با مخاطبان نخستین خود چگونه رفتار کرده است. نتایج و یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد سوره عادیات یک سوره مکی است که موضوع مرکزی آن، بیان نزدیک شدن، ناگهانی بودن و احاطه و فراگیری رستاخیز است. این معنا از طریق دخیل ساختن حواس مختلف سوژه روایت و احساس و عواطف برآمده از تجربه زیسته او شکل می‌گیرد. همچنین سوگندهای آغاز سوره به خود اسبان، به‌مثابه پدیده‌ای آشنا در زندگی روزمره و دور از مدنیت عرب عصر نزول مربوط است که در فرهنگ و زبان ایشان، دارای ابعاد و وجوه احساسی و عاطفی خطیری است.

discourse perspective and its function in recognizing the history and ambience of sūrah revelationcase study: sūrat al-ādiyāt

sūrat al-ādiyāt is one of the qur’anic sūrahs that quite various narrations and sayings have been reported about its meccan or medinan nature and the ambience of its revelation. in addition, the oaths at the beginning of the sūrah and the semantic relationship between its verses have brought up problems for the commentators. the present study has used a discourse perspective to explain these problems. understanding the discourse governing the sūrah makes it possible to know the outlook and the situation of its revelation and shows how the qur’an has behaved in the face of its first addressees. the results and findings of the present study show that sūrat al-ādiyāt is a meccan sūrah whose central theme is to express the approaching, suddenness and comprehensiveness of the resurrection. this meaning is formed by involving the different senses of the subject of the narration and the feelings and emotions arising from its lived experience. also, the oaths of the beginning of the sūrah are related to the horses themselves, as a familiar phenomenon in daily life and far from the arab civility of the revelation era, which has serious emotional dimensions in their culture and language.