سیر تطوّر مقیاس‌های قرائی در تاریخ قرائات

مقیاس‌های قرائی همواره در راستای انتخاب قرائت یا قرائات صحیح، مورد توجه دانشمندان اسلامی قرار گرفته است. این مقیاس‌ها در طول تاریخ به دو گونۀ کلی قاری‌محور و قرائت‌محور وجود داشته است. مقیاس قاری‌محور در درجۀ اول، به گزینش قاریان و نه قرائات می‌پردازد، اما مقیاس قرائت‌محور به بررسی تک‌تک کلمات اختلافی در قرائت قرآن بدون در نظر گرفتن قاریان آنها توجه دارد. به‌طور کلی، مقیاس‌های قرائی اعم از قاری‌محور و قرائت‌محور، سه دورۀ مهم را در تاریخ قرائات سپری کرده‌اند: الف دورۀ انتخاب قرائت با مقیاس قرائت‌محور؛ ب دورۀ انتخاب قاری با مقیاس قاری‌محور؛ ج دورۀ انتخاب قاری با مقیاس قرائت‌محور. پژوهش حاضر پس از دسته‌بندی دوره‌های مختلف تاریخی در این باره، به بررسی این دوره‌ها با رویکرد توصیفی تحلیلی پرداخته است.

Evolutionary Development of the Qur’anic Measurements in the History of Readings (Qarā’āt)

The Qur’anic Measurements have always been of interest to the Muslim scholars in line with choosing the sound reading (qarā’at) or readings (qarā’āt). This measurement have thorough history existed in two overall types of qārīoriented and qarā’atoriented. The qārīoriented measurement deals in the first place with the selection of the qārīs and not the qarā’at; but the qarā’atoriented measurement is concerned with every single controversial word in the qarā’at of the Qur’an regardless of their qārīs. Generally speaking, the reading (qarā’ī) measurements, either qārīoriented or qarā’atoriented, have spent three important periods in the history of qarā’at: a. the period of selecting qarā’at with the qarā’atoriented measurement; b. the period of selecting qārī with the qārīoriented measurement; c. the period of selecting qārī with the qarā’atoriented measurement. Upon categorizing different historical periods in this respect, the present research has dealt with studying these periods with a descriptiveanalytical approach.