نقد دیدگاه ملاصدرا در مورد «بهره‌مندی جمادات از حیات و علم» از منظر قرآن کریم

درباره بهره‌مندی جمادات از حیات – به‌معنای کمال وجودی که مبدا علم و فعل ارادی است اختلاف نظر وجود دارد. دیدگاه مشهور این است که جمادات از حیاتِ همراه با علم و فعل برخوردار نیستند. اما ملاصدرا معتقد به عینیت مطلق وجود با حیات و علم است، و می‌گوید همان طور که وجود حقیقت تشکیکی است، حیات و علم هم تشکیکی و دارای مراتب مختلف شدید و ضعیف‌اند، و هر موجودی متناسب با مرتبه وجودی‌ که دارد، بهره‌مند از این دو صفت نیز هست. بنابراین جمادات هم به اندازه مرتبه وجودی خود دارای حیات و علم هستند. در این پژوهش دیدگاه ملاصدرا مبنی بر وجود حیات و علم در جمادات، از منظر قرآن کریم مورد بررسی و نقد قرار گرفته و ثابت شده است از نظر قرآن، هیچ مرتبه‌ای از حیات و علم در جمادات وجود ندارد، و آیات کتاب الهی دیدگاه مشهور درباره جمادات را تایید می‌کند.

Critique of Mulla Sadra’s Viewpoint concerning “Inanimate Objects’ Enjoyment of Life and Science” from the Holy Qur’an’s Perspective

There are disagreements concerning the inanimate objects’ enjoyment of life – i.e., existential perfection, which is the origin of knowledge and volitional action. The popular viewpoint is that the inanimate objects do not enjoy a life endowed with knowledge and action. Mulla Sadra, however, believes in absolute objectivity of existence with life and knowledge and maintains that as existence is a gradational fact, so also are life and knowledge gradational and have various weak and strong ranks, with every being enjoying these two attributes proportionate to its existential level. Therefore, inanimate objects also have life and knowledge as per their existential rank.In this research, Mulla Sadra’s viewpoint, as based on the existence of life and knowledge in inanimate objects, is critically reviewed form the perspective of the Holy Qur’an and it is proved that from the perspective of the Qur’an there is no level of life and knowledge in inanimate objects and that the verses of the Divine Scripture confirms the popular viewpoint concerning the inanimate objects.