«تحلیلی بر معانی ضمنی برخی واژگان قرآن کریم با تکیه بر «تجزیه بر آحاد واژگانی» و بازتاب آن در ترجمه‌های معاصر»

یکی از روش‌های کارآمد در بحث معناشناسی، «تجزیه به آحاد واژگان» است که در آن، واژگان را به‌قصد دستیابی به مفهومی دقیق و کامل، به آحاد و اجزای معنایی سازنده آنها تجزیه نموده تا معانی نهفته در لایه‌های هر واژه آشکار گردد، که این امر درنهایت، به ارائه ترجمه‌ای کامل و گویا از متن خواهد انجامید. پژوهش حاضر با روشی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر رویکرد تحلیل مولفه‌ای و تجزیه واژگان به آحاد معنایی کوچک‌تر در پاره‌ای از واژگان قرآنی، سعی بر آن دارد تا معانی نهفته در ورای کلمات را از طریق تجزیه آنها به آحاد و اجزای معنایی آن آشکار کرده و چگونگی بازتاب آن را در ترجمه‌های معاصر مورد نقد و بررسی قرار دهد و نقاط قوت و ضعف ترجمه‌ها را در این خصوص تحلیل نماید. بررسی معنایی واژگانی چون «یقتّلون، واعَدنا، آنَستُ، تَبَّ، نَتلوها، لاتُحصوها و اقتَربَ»، نشان می‌دهد که عدم توجه دقیق مترجمان قرآن کریم به آحاد واژگانی و مولفه‌های تشکیل‌دهنده آنها، قطعاً در ارائه مفهوم موردنظر گوینده تاثیرگذار بوده و مخلّ فهم و درک مقصود واقعی قرآن کریم خواهد گردید. چنان‌که نتیجه این بی‌توجهی به ارائه ترجمه‌ای ناقص و نارسا از کلمات قرآنی در برخی ترجمه‌ها انجامیده که با مفهوم کلی آیه و سیاق جملات قرآنی تناسب کافی نداشته و صرفاً بیانگر ترجمه معنای اولیه و ظاهری از واژگان قرآنی محسوب می‌شود؛ هرچند برخی از مترجمان با اشاره به پاره‌ای از مولفه‌های معنایی واژگان، ترجمه‌ای به‌نسبت موفق و قابل‌قبول نیز ارائه داده‌اند.

Analysis of the Implications of Some of the Qur’anic Words with Reliance on “Componential Analysis” and its Reflection in Contemporary Translations

One of the efficient methods in semantic studies is “componential analysis”, in which the words are analyzed into semantic units and constituent components with the aim of achieving an accurate and thorough concept so as to unveil the meanings hidden in layers of each word; this would ultimately lead to presenting a perfect and clear translation of the text. With a descriptiveanalytical method and with reliance on componential analysis and vocabulary analysis into smaller semantic units in some Qur’anic vocabulary, the present research tries to unveil the meanings hidden within the words through analyzing them into their semantic components and units, to critical review their reflection in contemporary translations, and to analyze the translations’ strengths and weaknesses in this respect. A semantic study of such words and phrases as “yuqāttilūn, wā‘adna, ānastu, tabba, natlūhā, lā taḥṣūhā, and aqtaraba” indicates that inaccurate attention of the translators of the Holy Qur’an to the vocabulary units and their constituent components would definitely affect the concept intended by the narrator and would cause misunderstanding the real intention of the Holy Qur’an. As a result, this heedlessness has led to presenting an incomplete and vague rendering of the Qur’anic words in some translations, which have not been adequately consistent with the overall concept of the verse and the context of the Qur’anic statements and is merely viewed as expressing primary and superficial meaning of the Qur’anic words. However, some translators have presented a relatively successful and acceptable translation with reference to some of the semantic components of words.