ارزیابی دیدگاه محمد شحرور در مبانی فهم و تفسیر قرآن کریم

بررسی آراء نواندیشان معاصر در حوزه مسائل قرآنی، موضوعی درخور اهتمام است. محمد شحرور از نواندیشانی است که با قرائت ایدئولوژیک از نص، نگاهی نو به موضوعات قرآنی دارد. این پژوهش به روش توصیفیتحلیلی، بر آن است که مبانی فکری محمد شحرور را در نگرش وی به فهم آیات قرآن، با استناد به آثار او مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شحرور با تقسیم‌بندی قرآن به آیات رسالت و نبوّت، نسبی بودن فهم قرآن، شواهد تاریخی دانستن برخی از آیات و تاویل‌گرایی، به دنبال قرائت نو از نصوص قرآنی بوده است. شحرور با تکیه بر تاریخی­نگری، حکم حجاب و احکام کنیزان را برای این دوره ندانسته و در این زمینه به مصادیق جدید همچون حدّ ادنی و اعلی برای پوشش و ازدواج مِسیار تصریح می‌نماید. دیدگاه‌های شحرور درباره قرآن، به دلیل استفاده از مبانی ناکارآمد، کاربست فهم تجربی دین و استفاده سلیقه‌ای و غیرعلمی از آیات، با چالش‌های جدی مواجه است، ازاین‌رو نمی‌توان دیدگاه او را در فهم و تفسیر قرآن حجّت دانست.

An Appraisal of Muhammad Shahrur’s Viewpoint on the Principles of Comprehension and Interpretation of the Holy Qur’an

Study of the opinions of the contemporary neoterists in the field of Qur’anic issues is a noteworthy topic. Muhammad Shahrur is among the neoterists who, with an ideological version of revealed text, has a new perspective about the Qur’anic topics. Enjoying a descriptiveanalytical method, the present article is intended to critically review Muhammad Shahrur’s thought principles in his attitude toward comprehending the verses of the Qur’an with reference to his works. The research findings show that by dividing the Qur’an into verses of Apostleship and Prophecy, relativity of comprehending the Qur’an, considering some verses as being historical, and hermeneuticism, Shahrur has been looking for a new version of the Qur’anic texts. Similarly, with reliance on historicism, Shahrur has not viewed the rulings of hijab and handmaids as applicable to this period and accordingly asserts new evidences such as the lowest and highest limits for covering and misyar (ambulant) marriage. Shahrur’s viewpoints about the Qur’an are facing serious challenges due to his use of inefficient principles, application of experimental comprehension of religion, and personal and unscholarly use of the verses; thus, his viewpoint cannot be taken as authorized in comprehension and interpretation of the Qur’an.