بررسی فقهی امور غریبه و نقش آن در حوزۀ قضا

«امور غریبه» راهی برای کسب علم و آگاهی از طرق غیرمتعارف است که علاوه بر «علوم غریبه» یعنی پنج علم «کیمیا»، «لیمیا»، «هیمیا»، «سیمیا» و «ریمیا»، امور دیگری همچون «جفر»، «رمل»، «ذکر»، «علم الحروف» و غیره را نیز در برمی گیرد. به رغم اختلاف نظر فقها دربارۀ «حقیقی» یا «خیالی» بودن این امور، با توجه به آیات و روایات می توان بر حقیقی بودن آن صحه گذاشت. «حکم فقهی» امور غریبه مبتنی بر آیات و روایات و حاکی از «حرمت» آن است، مگر آنکه باعث اضرار نباشد و دفع ضرر کند. برخی فقها یادگیری و انجام سحر براى دفع ضرر سحر و باطل کردن آن را جایز شمرده اند. از نظر حقوقی نیز با توجه به علم آور بودن امور غریبه، کاربست آن از سوی قاضی می تواند یاری رسان دستگاه قضا در احقاق حق باشد. در این پژوهش برآنیم تا با ارائۀ تصویری شفاف از امور غریبه، با روش «توصیفی و تحلیلی» به جنبه های مختلف این امور در فقه و قضا بپردازیم.

a jurisprudential study of magical power and its role in jurisdistion

occult affairs is a way to acquire science and knowledge through unconventional methods, which in addition to occultism i.e. the five sciences of kimyia, limia, himia, simia and rimia, it also includes other things such as al-jafr, raml, zikr, ilm al-horuf and so on. despite the disagreement of religious jurists about whether these things are real or imaginary, according to the verses and traditions, it can be confirmed that they are real. the religious jurisprudential judgment of occult affairs is based on verses and traditions and indicates that it is prohibited unless it does not cause harm and repels harm. some religious jurists have considered it permissible to learn and practice magic to ward off the harm of magic and invalidate it. from the legal point of view, since occult affairs are informative, their application by the judge can help the judiciary in justice. in this research, using the descriptive and analytical method, we intend to, by presenting a clear picture of occult affairs, look at the various aspects of these affairs in religious jurisprudence and jurisdiction.