قتل یا سقط جنین؛ تمایزها در ترتّب احکامِ متناسب با مسئولیت کیفری

برخی احکام در شرع مقدس و فتاوی فقها، منوط بر تحقق عنوان خاصی می باشد. «قتل»، یکی از این موارد بوده که احکام مختلفی در صورت تحقق آن صادق خواهد بود. تطبیق این واژه در برخی صورت ها قطعی نمی باشد. از بین بردن «جنین»، یکی از این موضوعات بوده که صدق «قتل» یا «سقط» بر آن، می تواند احکام متفاوتی را به دنبال داشته باشد. در منابع روایی و نیز متون فقهی از واژگان قتل و سقط برای بیان احکام از بین بردن جنین استفاده شده است. در صورت صدق عنوان قتل، احکام فقهی از جمله منع ارث بردن قاتل عمد و غیر عمد حسب مورد از تمام اموال جنین یا از دیه و نیز احکام حقوق موضوعه از جمله احکام مقرر در مواد 47، 157، 612، 616 و 636 قانون مجازات اسلامی صادق خواهد بود و در صورتی که سقط تلقی شود از موضوع احکام مذکور خارج می باشد. با بررسی متون روایی و فقهی می توان عنوان قتل را در صورت از بین بردن جنینی که روح در او حلول کرده، صادق دانست و در غیر این صورت، عنوان سقط محقق می گردد. با این حکم تفصیلی، جمع میان متون روایی و فتاوی مختلف نیز صورت می پذیرد. این نوشتار به صورت کتابخانه ای و با مطالعه کتب به بررسی این موضوع پرداخته است.

murder or abortion; distinctions in the order of sentences commensurate with criminal liability

certain islamic legal rulings and the opinions of islamic jurists condition the application of various legal consequences upon the realization of a specific legal concept: 'murder'. the termination of a 'fetus' is one such instance where the determination of whether it constitutes 'murder' or 'abortion' can have significant legal implications. both islamic legal texts and narrations employ the terms 'murder' and 'abortion' to describe the legal implications of terminating a pregnancy. if the act is deemed to be 'murder', various islamic legal rulings, such as the prohibition of inheritance for both intentional and unintentional killers from the fetus's entire estate or blood money, as well as secular legal provisions, including articles 47, 157, 612, 616, and 636 of the islamic penal code, will apply. and if the act is categorized as an 'abortion', it will be exempt from the aforementioned legal provisions. based on an examination of religious texts and legal commentaries, it can be concluded that the termination of a pregnancy in which the soul has been instilled is considered 'murder'. otherwise, the term 'abortion' would be applicable. this detailed ruling reconciles various narrations and legal opinions on the matter. this research is based on a comprehensive study of relevant texts.