|
|
|
|
تعیین اجتماعی معرفت های(یا احکام) فقهی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
منصوری محمود ,اژدری زاده حسین ,پوریانی محمد حسین
|
|
منبع
|
پژوهش هاي فقه و حقوق اسلامي - 1403 - دوره : 20 - شماره : 77 - صفحه:243 -262
|
|
چکیده
|
پژوهش حاضر با هدف بررسی تعین اجتماعی معرفت های فقهی به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. این پژوهش درصدد پاسخ به این سئوال بود که آیا احکام فقهی دارای خاستگاه فرهنگی- اجتماعی هستند؟ و تاثیرگذاری عوامل فرهنگی و اجتماعی بر احکام فقهی چگونه است؟ علت تاثیر گذاری این عوامل را می توان در توجه به جاودانگی و کارآمدی اسلام، به روز و پاسخگو بودن در برابر نیازهای نوپدید و توجه به عدالت اجتماعی دانست. از آنجایی که احکام فقهی به دو بخش ثابت و متغییر تقسیم می شوند تعین اجتماعی احکام فقهی تنها در حیطه احکام متغییر اتفاق می افتد که شناخت این عوامل و مکانیسم و میزان اثر گذاری آن و نیز عامل مسلط را ضروری می سازد. در این مقاله با بررسی در منابع فقهی و غیره. چهارده عامل که ریشه در تحولات اجتماعی دارند به عنوان عوامل تاثیرگذار در تغییر احکام فقهی شناسایی شدند که نشان داد این عوامل در صدور احکام فقهی نقش دارند. بر اساس نتایج تحقیق این عوامل در شکل احکام فقهی و تبدل آن تاثیر دارند. به نظر می رسد تغییر به واسطه عوامل فوق، تغییر اجتهادی حکم شرعی ظاهری است که در اثر تغییر مفهوم به دلایلی مانند دگرگونی ظهور دلیل، کشف موردی یا حکومتی بودن حکم، کشف مرتبه دار بودن حکم یا توجه به لوازم عادی یا عقلی معنا اتفاق می افتد. معنای این تاثیرگذاری را نیز می توان بر تغییر فتاوا به دلیل تکامل علوم، تغییر موضوعات؛ تبدل حکم اولی به ثانوی یا حکومتی، تغییر در ملاکات احکام و یا توسعه مناطات آن و یا به دلیل واقع نگری فقهی دانست. به نظر می رسد از بین عوامل مذکور عواملی که با تاثیرگذاری بر مصلحت منجر به تغییر حکم شرعی می شوند دارای تاثیرگذاری بیشتری هستند که گاه این تاثیرگذاری به حد ضرورت برای تغییر حکم شرعی نیز می رسد.
|
|
کلیدواژه
|
معرفت های فقهی، شاخص های اجتماعی، شاخص های فرهنگی، احکام فقهی.
|
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات, ایران, دانشگاه ازاد اسلامی واحد نراق, گروه جامعه‌شناسی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق, گروه جامعه شناسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mhpouryani@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
social determination of jurisprudential knowledge (or rulings)
|
|
|
|
|
Authors
|
mansouri mahmood ,azhdari zadeh hosain ,pouryani mohammadhossein
|
|
Abstract
|
the present research was conducted with the aim of investigating the social determination of jurisprudential knowledge by descriptive-analytical method. this research was trying to answer the question whether jurisprudence rules have a cultural-social origin? and what is the influence of cultural and social factors on jurisprudence? the reason for the influence of these factors can be seen in the attention to the immortality and efficiency of islam, being up-to-date and responsive to emerging needs and attention to social justice. since jurisprudence is divided into two fixed and variable parts.the social determination of jurisprudence rulings only happens in the field of changing rulings, which makes it necessary to know these factors and the mechanism and extent of their influence as well as the dominant factor. in this article, fourteen factors that have their roots in social developments were identified as influential factors in changing jurisprudence, which showed that these factors play a role in the issuance of jurisprudence. based on the results of the research, these factors have an effect on the form of jurisprudence and its transformation. it seems that the change due to the above factors is an apparent change in the ijtihad of the shari'i ruling, which happens as a result of a change in the concept for reasons such as the transformation of the appearance of the reason, the discovery of the case or governmental nature of the ruling, the discovery of the ranking of the ruling, or attention to the normal or rational aspects of the meaning. falls. . the meaning of this impact can also be seen on the change of fatwa due to the development of science, change of topics; the change of the first ruling to a secondary or government ruling, a change in the criteria of the rulings, or the development of its mandates, or due to jurisprudential realism. it seems that among the mentioned factors, the factors that influence the expediency and lead to the change of the shari'a ruling are more effective, and sometimes this influence reaches the extent of necessity to change the shari'a ruling.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|