تطبیق مدیریت سود با تغریر و تدلیس در فقه امامیّه

گزارش‌های مالی منابع مهم اطلاعاتی برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی همچون معاملات تجاری به شمار می‌رود و مدیریت از طریق دستکاری سود، به ارائه اطلاعات غلط و یا گمراه‌کننده برای تصمیم‌گیرندگان دست می‌زند. از طرفی تدلیس موجب اظهار خلاف واقع در معاملات شده و مشتری از حقیقت موضوع معامله مطلع نمی‌شود. هم‌چنین تغریر ناشی از در معرض خطر قرار گرفتن هر دو یا یک نفر از طرفین معامله است که می‌تواند بطلان معامله را به دنبال داشته باشد. این امر از یک طرف منجر به عدم کسب رزق حلال می‌شود و از طرف دیگر، اجرای احکام اسلامی که یکی از اهداف حکومت اسلامی را با مشکل مواجه می‌کند. پژوهش حاضر به روش کتابخانه‌ای و با استفاده از مقالات و منابع حسابداری و فقهی به دنبال پاسخ برای این پرسش است که، آیا مدیریت سود می‌تواند مصداقی از تدلیس و یا تغریر در معاملات باشد؟ از دیدگاه فقهی، اگر شخص پیش از معامله و از روی آگاهی، عیب موجود در مبیع را انکار نماید یا صفت کمالی که مبیع فاقد آن است، برای مبیع بیان نماید، تدلیس محقق شده است، از طرفی، گروه مدیریت پیش از انعقاد قرارداد و از روی علم، سود یا زیان واحد تجاری را دستکاری می‌نماید، از این رو مدیریت سود می‌تواند مصداقی از تدلیس باشد و گروه مدیریت با دستکاری سود مرتکب فعل حرام شده باشد، علاوه بر این، طرف دیگر قرارداد، مختار است که معامله را فسخ یا امضاء نماید، بدون آن‌که حق گرفتن ارش داشته باشد. همچنین دستکاری و مدیریت سود سبب ایجاد صفات کمالیه که شرکت فاقد آن است، می‎شود یا نقص در سودآوری را کتمان می‌کند، می‌تواند مصداقی از تغریر در معامله باشد و فساد و بطلان معامله را به دنبال داشته باشد، زیرا هر دو طرف معامله یا یک طرف معامله ممکن است در معرض خطر غیرمتعارف قرار گیرند. البته اگر طرفین آگاه به تغریر باشند، معامله باطل نخواهد بود.

matching profit management with change and fraud in imamiyya jurisprudence

financial reports are considered important sources of information for economic decision-making, such as commercial transactions, and management, through earnings manipulation, provides false or misleading information for decision-makers. on the other hand, tadlis leads to false representation in transactions, and the customer does not become aware of the truth of the subject of the transaction. also, taqrir arises from putting one or both parties to the transaction at risk, which can lead to the invalidation of the transaction. this matter, on the one hand, leads to the failure of earning lawful sustenance, and on the other hand, creates a problem in enforcing islamic rulings, which is one of the goals of the islamic government. the present research, using a library method and accounting and jurisprudential resources, seeks to answer the question of whether earnings management can be an example of tadlis or taqrir in a transaction. from the jurisprudential perspective, if a person, before the transaction and knowingly, denies the existing defect in the sale item or states a perfection attribute that the sale item lacks, tadlis has occurred. therefore, because the management team, before the conclusion of the contract and with knowledge, manipulates the earnings or loss of the business unit, earnings management can be an example of tadlis, and the management team, by manipulating profit, commits a forbidden act. furthermore, the other party to the contract has the option to either annul or ratify the transaction, without the right to claim compensation. also, earnings manipulation and management lead to the creation of perfection attributes that the company lacks or conceals the defect in profitability, which can be an example of taqrir in a transaction and lead to the corruption and invalidation of the transaction, because both parties or one party to the transaction may be exposed to unusual risk. however, if both parties are aware of the taqrir, the transaction will not be invalid.