حل و فصل منصفانه دعوی از منظر فقه و حقوق

در این مقاله به این پرسش کلّی پاسخ داده می­شود که منظور از معیارهای عادلانگی حلّ و فصل اختلاف چیست؟ با بررسی مفاهیم مرتبط با عدالت و انصاف، از نگاه مبانی فقهی و حقوقی و بر پایه­ی معیارهای عدالت رویه­ای، هرگونه حل و فصل اختلاف باید شامل سه اصل مهم باشد: رفتار و برخورد برابر، رویکرد منطقی به تصمیم­گیری و کارآمدی که این مورد به نوبه خود شامل دسترسی و احتمال حلّ و فصل اختلاف و سازوکارهای مقابله با نابرابری­های رویه­ای موجود میان طرفین است بر اساس معیار دسترسی و احتمال حلّ و فصل اختلاف، اشخاص باید به شکل منصفانه­ای امکان دسترسی به حلّ و فصل اختلاف را داشته باشند و نیز رسیدگی می­بایست با کمترین هزینه­ی زمانی و مالی انجام پذیرد. پیرو معیار دوم، آن دسته از موانع پیش روی حضور موثّر طرفین در دادرسی که منبعث از روند اجرا نبوده بلکه برآمده از ناتوانی یکی از طرفین برای حضور در مسیر دادگری به شکل برابر است، باید بر اساس اتّخاذ شیوه­ها­ و ابزار گوناگون تعدیل شده و یا ازمیان روند.

Fair Dispute Resolution in View of Jurisprudence and Law

At the whole we talk about fairness maxims of dispute resolution in this essay. From our view and based on principles of procedure justice any dispute resolution mechanism must have three important principles: equal treatment with parties to dispute, rationality in making decision and efficiency that this one contains access and possibility to reach to a dispute resolution and being tools for counter with procedural inequalities between parties in turn. According to access and possibility to reach to a dispute resolution parties should be able to reach to a dispute resolution mechanism. Proceeding on this method should be done by minimum costs and delay and based on the second criterion those issues making problem for parties for taking part in proceedings, which are not arisen of proceeding rules but have been created by one party inability to take part equally in process should be balanced or eliminated.