امکان‌سنجی فقهی تقلید از مجتهد غیر بالغ

تمامی مردم جامعه اسلامی نیازمند رجوع به عالم دینی هستند، این عالمان در غالب موارد انسان‌های جا افتاده و مسنّ هستند که با مبانی دین آشنایی کافی دارند، اما گاهی در دوران میانسالی، جوانی و حتی نوجوانی به درجه‌ای از علم نائل می گردند و محل مراجعه مردم قرار می گیرند، همانگونه که در تاریخ می توان از فقیهانی که در سن طفولیت بوده اند، نامبرد. در حالتی که بالغ باشد با فرض دارا بودن سایر شرائط، امکان جواز رجوع به چنین عالمی محل اجماع فقیهان است، اما در صورت فقدان شرط بلوغ، آیا امکان تقلید از چنین مجتهدی از منظر فقه استدلالی وجود دارد یا خیر؟ در این زمینه، سه قول میان فقیهان امامیه وجود دارد، مشهور فقیهان بلوغ را در مرجعیت شرط می دانند، برخی دیگر بیان می دارند که علی الاحوط، مرجع تقلید باید بالغ باشد و دیدگاه سوم که به فقیهان معاصر تعلق دارد، اینکه مانعی برای تقلید از مجتهد نابالغ وجود ندارد. یافته های این پژوهش که به شیوه ی توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است، اثبات می کند که با استناد به بنای عقلاء و اطلاقات روایات باب تقلید و با توجه به ایراداتی که به ادلّه ی لزوم و احوط بودن اشتراط بلوغ در مرجع تقلید، وارد می گردد، امکان تقلید از مجتهد نابالغ وجود دارد و قول سوم که دیدگاه غیرمشهور است، از دو قول دیگر رجحان دارد.

Jurisprudential Possibility of Conformity (Taqlid) to Teachings of Nonadult Mujtahid

All people in the Islamic community need to refer to the religious scholars. In most instances, these scholars are aging, mature and familiar with the principles of religion. If religious scholars are adult, assuming that other condition is met and in fact there is a consensus among jurisprudents over the possibility of allowing people to refer to them. But in the absence of the adulthood requirement, is it possible to conform to the teachings of such a jurisprudent according to demonstrative jurisprudence? In this context, there are three opinions among Shiite jurisprudents. The famous opinion considers adulthood to be a requirement. Others hold that this requirement is compatible with precaution while the third opinion, which belongs to contemporary jurisprudents, does not consider it as a requirement. The findings of this study, which have been done in a descriptiveanalytical manner, prove that based on reason and the narrations in Taqlid section, the reasons are provided by the first two opinions and it is possible to conform to the teachings of a nonadult jurisprudent. Moreover, the third opinion which is not famous has superiority over others.